Het programma Veiligheid en duurzaamheid bestaat uit vijf onderdelen:

1. Crisisbeheersing en brandweer;

2. Openbare orde en veiligheid;

3. Riolering;

4. Afval;

5. Milieubeheer.

Met de uitwerking van deze onderdelen werken we aan een veilige en duurzame leefomgeving. Dit willen we bereiken samen met onze inwoners, organisaties, ondernemers en bestuurlijke partners. Daarom stimuleren en faciliteren we initia­tieven vanuit de samenleving, die bijdragen aan een veilige, duurzame en energieneutrale gemeente.

Veilig

Pijnacker-Nootdorp wil zich onderscheiden met een veilig en duurzaam woon- en leefklimaat voor mens en dier. Dit kun¬nen we alleen bereiken door samen met inwoners, ondernemers en veiligheidspartners (zoals politie en brandweer) te werken aan de veiligheid van wijk of buurt. Daarvoor ondersteunen we Wijktoezicht, Burgernet en WhatsApp Buurtpreventie.

Duurzaam

Het is onze plicht ervoor te zorgen, dat het milieu zo min mogelijk wordt belast en de volksgezondheid wordt beschermd. Dat doen we onder meer met het Gemeentelijk Rioleringsplan. Hiervoor is het belangrijk de bestaande voorzieningen goed te beheren. Samen met Avalex en onze inwo¬ners willen we het restafval verminderen. Dit doen we door middel van Het Nieuwe Inzamelen. Op die manier kunnen grondstoffen zo goed mogelijk worden gescheiden om hergebruik mogelijk te maken.

Energieneutraal

In 2050 komt alle energiegebruik in onze gemeente uit hernieuwbare bronnen. En als het kan nog eerder. Deze ambitie staat in het Hoofdlijnenakkoord. We willen concrete doelen en stappen afspreken om deze ambitie te bereiken, samen met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Die doelen en stappen moeten het mogelijk maken om de kli¬maatdoelstellingen, de energietransitie en circulaire grondstoffenstromen te realiseren.

Op basis van het Integraal Veiligheidsplan 2023-2026 en het Handhavingsuitvoeringsplan, werken wij continu samen met onze veiligheidspartners, inwoners, organisaties en ondernemers aan de veiligheid en de leefbaarheid van de wijk of de buurt. Daarnaast werken we in 2024 aan een nieuwe nota beleidsnota veiligheid, toezicht en handhaving.

Uit de Leefbaarheidsmonitor 2023 blijkt dat het veiligheidsbeeld in onze gemeente over het algemeen positief is. We scoren een 7,8 op het veiligheidsgevoel van onze inwoners ten opzichte van een 7,9 in 2021. Ook in de Integrale Veiligheidsmonitor 2022, die iedere twee jaar wordt uitgevoerd, scoren we een 7.8 op veiligheid, hoger dan in het jaar ervoor en hoger dan het landelijke gemiddelde. Inwoners voelen zich over het algemeen veilig in de gemeente en in hun eigen buurt. In december 2023 heeft de gemeenteraad de APV vastgesteld. Hierin is ook een artikel toegevoegd waardoor de burgemeester de mogelijkheid heeft om bij ernstige en herhaaldelijke woonoverlast een gedragsaanwijzing te geven. Met dit extra instrument kunnen we als gemeente effectiever optreden tegen ernstige en herhaaldelijke overlast.

Ook in 2023 zien we een dalende trend in de cijfers met betrekking tot overlast en veelvoorkomende criminaliteit zoals inbraken en diefstallen. Hoewel het aantal cyberdelicten in 2023 iets is afgenomen ten opzichte van 2022 is er in de cijfers over de afgelopen jaren een stijging van cybercriminaliteit te zien. Verder is het belangrijk om te realiseren dat ondermijnende criminaliteit zich niet of nauwelijks in cijfers laat uitdrukken.

In 2023 is, gelijktijdig met het nieuwe Uitvoeringsplan integrale veiligheid 2023 -2024 (UVP), het nieuwe Integraal veiligheidsplan 2023 – 2026 (IVP) door de gemeenteraad vastgesteld. Daarnaast is geïnvesteerd in de doorontwikkeling en professionalisering van het boa-team en de uitvoering van het Uitvoeringsplan ondermijning.

In 2023 is gewerkt aan het behouden en waar mogelijk verbeteren van het huidige, positieve veiligheidsbeeld. Dit hebben wij gedaan aan de hand van het nieuwe IVP en UVP, waarbij de prioriteiten lagen bij:

1. Aanpak van ondermijnende criminaliteit;

2. Jeugd en veiligheid;

3. Zorg en veiligheid en

4. Weerbaarheid tegen digitale criminaliteit.

We zien in grafiek 8.1 dat het aantal diefstallen uit woningen al jaren daalt. Na de coronacrisis nam het aantal woninginbraken zoals verwacht weer iets toe. In de politiecijfers van 2023 zien we een scherpe daling van 53% in het aantal inbraken en diefstallen in woningen ten opzichte van 2022. Het aantal vernielingen en beschadigingen (grafiek 8.2) steeg in 2022. Uit de politiecijfers van 2023 blijkt dat het aantal vernielingen in 2023 weer iets is afgenomen (-15%).

Het aantal geweldsmisdrijven (grafiek 8.3) laat eenzelfde beweging zien. Na een piek in 2020, daalde het aantal in 2021. In 2022 is er een lichte stijging te zien ten opzichte van 2021.

Het aantal winkeldiefstallen (grafiek 8.4) steeg licht in de jaren 2019 in 2020. De in 2021 ingezette dalende trend heeft zich in 2022 voortgezet. Vanuit de meest recente politiecijfers zien we in 2023 echter weer een toename in het aantal winkeldiefstallen.

Het aantal politieregistraties van jeugdoverlast fluctueert. In 2023 is het aantal meldingen jeugdoverlast gedaald naar 45,6 meldingen per 10.000 inwoners ten opzichte van 82,2 meldingen in 2022 (bron: waar staat je gemeente, 19 januari 2024). Er is dus sprake van een flinke daling. Deze daling is mogelijk te verklaren door de ernstige jeugdoverlast in de Parade in het voorjaar van 2022. Hier is flink ingezet met tijdelijk cameratoezicht en een samenscholingsverbod. Bewoners hebben vanuit de veiligheidspartners handreikingen gekregen, hoe te handelen bij overlastsituaties. Ook het driemensschap is hier intensiever ingezet. In het nieuwe IVP 2023 -2026 en het HUP 2024 is het thema Jeugd en veiligheid geprioriteerd en wordt er de komende jaren extra ingezet op de aanpak van jeugdoverlast.

In 2022 bedroeg het aantal HALT-verwijzingen (grafiek 8.4) 8, tegenover een landelijk cijfer van 8 (per 10.000 inwoners van 12 tot 18 jaar). Ondanks het feit dat het in zijn algemeenheid goed gaat met de jeugd in onze gemeente, zijn er een aantal jongeren, die zich in meer of mindere mate hinderlijk gedragen en overlast veroorzaken in de verschillende kernen. Het voorkomen en de repressie van deze hinderlijke gedragingen en overlast wordt van steeds groter belang, mede vanwege de groei van het aantal jongeren in de 12+ doelgroep. De verwachting is dat het aantal HALT-verwijzingen gaat toenemen, omdat de boa’s nu meer dan voorheen worden ingezet op de aanpak van jeugdoverlast. De boa’s zijn ook bevoegd om jeugd naar HALT te verwijzen.

Afval

De invoering van 'Het Nieuwe Inzamelen' (HNI) is afgerond. Het beleidsdoel is om te komen tot maximaal 100 kg (fijn en grof) restafval per inwoner en een scheidingspercentage van 75%. Sinds de invoering van HNI zijn er stappen gemaakt in het verbeteren van de afvalscheiding. Het percentage afvalscheiding is gestegen van 44% in 2016 naar 57% in 2022. Het aanbod aan fijn huishoudelijk restafval is met 25% gedaald van 216 kg in 2016 naar 161 kg in 2022. Hoewel er stappen zijn gezet, laten de cijfers ook zien dat de gestelde doelen van 100 kg (fijn en grof) restafval en 75% afvalscheiding nog niet binnen bereik is. Om de hoeveelheid restafval terug te dringen tot het beleidsdoel van 100 kg per inwoner is een trendbreuk nodig. In december 2023 heeft de gemeenteraad de “Startnotitie doorontwikkeling afval- en grondstoffenbeleid” vastgesteld.

Riolering

Het beheer en onderhoud van de riolering wordt uitgevoerd volgens het ´verbreed´ Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP) 2022-2025. In het vGRP staat hoe de wettelijke zorgplicht wordt ingevuld, die de gemeente heeft voor afvalwater, hemelwater en grondwater. In het vGRP staat de onderbouwing van de rioolheffing. Met ‘verbreed’ bedoelen we dat het traditionele GRP (alleen geldend voor afvalwater) is uitgebreid met de gemeentelijke grondwater- en hemelwatertaken.

Met de zorg voor riolering wordt gewerkt aan bescherming van de volksgezondheid, veiligheid en kwaliteit van de leefomgeving, bescherming van het milieu en de natuur en zo te zorgen voor een aantrekkelijke en klimaatbestendige groene (openbare) ruimte. In 2023 heeft de gemeente de volgende rioleringsprojecten opgepakt:

• Voorbereiding vervolgfases 2 en 3 klimaatbestendig Klapwijk

• Voorbereiding gestart verbetering drukriolering Oude Leede

• Voorbereiding gestart renovatie drukriolering buitengebied

• Voorbereiding gestart verplaatsing rioolgemaal Delftsestraatweg naar Burgemeester Merkusstraat

• Voorbereiding gestart vervanging riolering Emmastraat (tussen Hoflandstraat en Wilhelminasingel)

• Uitvoering relining riolering in Europalaan en Julianalaan

• Uitvoering wijkpark klimaatbestendig Klapwijk

• Uitvoering gestart laatste fases 7 en 8 herinrichting Koningshof

Milieubeheer

In 2023 is voor het thema milieubeheer vooral gewerkt aan de voorbereiding op de komst van de Omgevingswet. Deze wet zorg voor veel verandering voor de verschillende milieuthema's. Een belangrijke wijziging is dat veel milieuaspecten onder de Omgevingswet geregeld moeten worden via het omgevingsplan. Een voorbeeld hiervan zijn de regels onder de zogenaamde bruidsschat. De bruidsschat bevat veel milieuregels die per 1 januari 2024 automatisch in het tijdelijk deel van het omgevingsplan zijn opgenomen. Ook een aantal onderdelen vanuit gemeentelijke beleidsnota's, zoals de nota bodemkwaliteit, zijn automatisch overgegaan naar het tijdelijk omgevingsplan. Voor andere onderdelen is dat niet het geval. Naast interne afstemming heeft ook veel afstemming plaatsgevonden met de Omgevingsdienst Haaglanden en de andere regiogemeenten. In de eerste plaats op de inhoud van de nieuwe regelgeving, maar ook ten aanzien van gewijzigde taakverdeling (bodem).

Bij het pilot omgevingsplan Tolhek onderzoeken we hoe milieuaspecten in dit plan goed geborgd kunnen worden. De milieuaspecten die niet (rechtstreeks) in het Omgevingsplan vastgelegd kunnen worden, zullen worden opgenomen in het Omgevingsprogramma Omgevingskwaliteit. Daarmee starten we in 2024.

Daarnaast is in 2023 gestart met het opstellen van het wettelijk verplichte Actieplan Geluid. In het Actieplan wordt de plandrempel vastgelegd. Dit is een geluidwaarde waarboven het college maatregelen overweegt om geluidbelasting terug te dringen. Bij de keuze voor de plandrempel is het Milieuplatform betrokken. Behalve de plandrempel zal het Actieplan ook maatregelen bevatten voor knelpuntlocaties. Het actieplan moet voor 30 juni 2024 worden vastgesteld door het college.

De energietransitie is een grote verandering in denkwijze en handelen en grote maatschappelijke opgave. Twee jaar na het vaststellen van het Energietransitieplan en het Uitvoeringsprogramma energietransitie (2021) zijn veel inwoners en bedrijven zich bewust van de noodzaak tot besparen en verduurzamen van energie. De situatie rondom bijvoorbeeld de energieprijzen, subsidies en wetgeving verandert vrijwel dagelijks. De energieprijzen zijn enigszins gestabiliseerd in vergelijking met 2022, toen de oorlog in Oekraïne net begon. In 2023 is de belangstelling voor het besparen van energie flink toegenomen. Zo is het isolatieprogramma succesvol, neemt de opwek van lokale elektriciteit door met name zon toe en zien we extra opwek door de inzet van WKK’s in de glastuinbouw. Dit laatste wordt ook ingezet voor netstabiliteit.

Netcongestie elektriciteit

In het Energietransitieplan is aangegeven dat we flexibel moeten zijn. Deze zomer is Pijnacker-Nootdorp voor het eerst geconfronteerd met netcongestie voor teruglevering van elektriciteit op zowel bedrijventerrein De Boezem als het glastuinbouwgebied Pijnacker-Oost. Een direct gevolg van de versnelling. Het is niet uit te sluiten dat er binnen afzienbare tijd in meer delen van de gemeente problemen ontstaan op het gebied van leveren en/of terug leveren van elektriciteit.

Aardgasvrij Klapwijk

In oktober 2023 is binnen het project aardgasvrij Klapwijk een aanbieding gedaan en het peilen van de interesse afgerond. Helaas is het benodigde deelnamepercentage van 50% niet gehaald. Slechts 22% heeft aangegeven deel te willen nemen. Hoewel de evaluatie nog loopt zijn de belangrijkste redenen dat inwoners twijfelen: de kosten en het gebrek aan urgentie.