Als interbestuurlijk toezichthouder op gemeenten gaat de provincie na of gemeenten hun taken op het ruimtelijk-fysieke domein goed op orde hebben. Van belang daarbij is dat de horizontale verantwoording van het college van B&W aan de raad en de controle van de raad op het college goed functioneren. Hiertoe is in 2013 en vervolgens in 2021 een bestuursovereenkomst gesloten tussen het college en de Provincie Zuid-Holland.

Iedere gemeente krijgt jaarlijks een IBT-brief van de provincie waarin wordt ingegaan op de voor de gemeente relevante aandachtspunten met betrekking tot de medebewindstaken waarop de provincie toezicht houdt.

Hierin wordt gerapporteerd over de onderwerpen ruimtelijke ordening, omgevingsrecht, monumentenzorg en archeologie, archief-, en informatiebeheer en de huisvesting van statushouders. Onderstaand overzicht gaat niet over financieel toezicht omdat dat specifiek toezicht betreft. Specifiek toezicht maakt geen onderdeel uit van de bestuursovereenkomst en het uitvoeringsprogramma, die over het generieke toezicht gaan.

Hoe staat uw gemeente er anno 2024 voor?

Alle IBT-informatie over uw gemeente vindt u getotaliseerd en per toezichtgebied op het IBTdashboard. Ieder jaar nemen wij als vertrekpunt de plaatsing op de IBT-ladder per 31 december van het voorafgaande jaar, zoals deze gepubliceerd is op het dashboard. Daarna actualiseren wij het dashboard jaarlijks per 1 juli. Voor uw gemeente geeft dit het volgende beeld per 31 december 2024.

Informatie en aandachtspunten per toezichtgebied

Aanvullend op de informatie op het IBT-dashboard volgen hieronder de voor uw gemeente relevante informatie en mogelijke aandachtspunten per toezichtgebied.

Huisvesting vergunninghouders

Vier keer per jaar ontvangt u een toezichtbrief over de voortgang met betrekking tot de huisvesting van vergunninghouders. Voor specifieke aandachtspunten verwijzen wij naar deze brieven.

Archief- en informatiebeheer

Het antwoord op de vraag of het archief- en informatiebeheer van uw gemeente op orde is moet blijken uit de verantwoording van uw college aan de gemeenteraad en het daaraan ten grondslag liggende inspectieverslag van uw gemeentearchivaris. De provincie toetst of u de gemeenteraad informeert en de aanbevelingen uit het inspectieverslag oppakt. In 2023 en 2024 heeft uw gemeentearchivaris zijn toezichtsverslagen over 2022 en 2023 opgeleverd en aan uw college aangeboden. Beide verslagen moeten nog bestuurlijk worden behandeld en aan de raad en de provincie worden aangeboden. Uw archivaris geeft aan dat de gemeente goede stappen zet in de kwaliteitsverbetering van het archief- en informatiebeheer en het informatiebeheer daarmee redelijk adequaat is. Zo hebben periodieke kwaliteitscontroles op basis van het nieuwe kwaliteitssysteem ertoe geleid dat de informatie in het zaaksysteem vollediger is en beter op orde. Andere verbeteringen zijn in gang gezet of staan op de planning voor uitvoering. In 2024 zijn er echter vacatures ontstaan in het team informatiebeheer, waardoor geplande projecten zijn uitgesteld. De gemeente heeft ervoor gekozen om de ontstane vacatures door externe inhuur in te vullen om zo de algemene werkzaamheden te kunnen blijven uitvoeren.

Monumenten en archeologie

Tot 2024 beoordeelden we de uitvoering van deze taak door uw gemeente op basis van de indicator uit de Bestuursovereenkomst IBT uit 2013. Vanaf 2024 gebruiken we een nieuwe toezichtmethode, die staat beschreven in het Uitvoeringsprogramma IBT 2024, waarbij wij de uitvoering toetsen aan de hand van vier indicatoren, te weten:

1. Beleid, onderzoek en uitvoering;

2. Implementatie Omgevingswet;

3. Toezicht en handhaving;

4. Capaciteit bij de gemeente als bevoegd gezag.

Met deze indicatoren toetsen wij de door uw gemeente gegeven antwoorden op de enquête van de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed uit 2024 en krijgen wij een beeld van de mate waarin uw gemeente is toegerust voor de uitvoering van deze taak. Als er over tenminste twee van de vier indicatoren vragen of zorgen zijn, gaan wij met u in gesprek. De uitkomsten uit de enquête van 2024 laten zorgpunten zien over de actualiteit van het beleid, beschikbare formatie (archeologie) en de prioriteit ten aanzien van toezicht en handhaving. Ook waren er diverse variabelen niet ingevuld, zoals de formatie positie voor monumenten. Dit betekent dat uw gemeente op trede 2a van de interventieladder is komen te staan (geel/ informatie opvragen/ open gesprek op ambtelijk niveau).

Omgevingsrecht

In het kader van IBT omgevingsrecht is beoordeeld of de beleidscyclus voor vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) van uw gemeente voldoet aan een aantal minimale wettelijke procescriteria en gehanteerde termijnindicatoren, met in het bijzonder aandacht voor milieu en bouwwoningtoezicht. Voor het jaar 2024 bevindt Pijnacker-Nootdorp zich op trede 1 (groen/signaleren) van de interventieladder. Dit komt doordat het uitvoeringsprogramma 2024 voor de thuistaken (VTH-taken die de gemeente zelf uitvoert, waaronder bouwwoningtoezicht) later is vastgesteld dan de door de provincie gehanteerde termijn. Wel is er in 2024 een verbeterslag gemaakt: naast een uitvoeringsprogramma is een meerjarig evaluatieverslag over 2021-2023 opgesteld en het VTHBeleidsplan 2024-2028 vastgesteld. Begin 2025 volgde de vaststelling van de Verordening uitvoering en handhaving omgevingsrecht. De stukken voor de VTH-taken op gebied van milieu zijn eveneens beschikbaar, en de raad wordt via (concept)begrotingen en (concept)jaarstukken geïnformeerd over deze milieutaken, die zijn ondergebracht bij de Omgevingsdienst Haaglanden. Hoewel in 2024 niet aan alle termijnindicatoren is voldaan, waren de minimale procescriteria weer op orde. Dit betekent dat uw gemeente beschikt over de wettelijk vereiste VTH-(beleids- )documenten, die de basis vormen voor een programmatische uitvoering en handhaving, met als doel een veilige, gezonde en leefbare omgeving. Wij verzoeken u echter niet alleen aandacht te hebben voor de wettelijke criteria, maar ook voor de tijdige vaststelling van de VTH-(beleids-)documenten, in het bijzonder het uitvoeringsprogramma, zodat er voldoende tijd is voor de uitvoering gedurende het jaar. Een tijdige vaststelling is van belang voor het waarborgen van de voortgang van de beleidscyclus, wat bijdraagt aan de effectiviteit van het beleid en een doelmatige uitvoering. Op dit moment ontbreekt het aan informatie over de vaststelling van het jaarlijkse uitvoeringsprogramma 2025 voor de VTH-taken op het gebied van milieu en bouwwoningtoezicht. Hierdoor kunnen wij niet beoordelen of u dit jaar aan de criteria of termijnindicatoren voldoet. Indien deze programma's al zijn vastgesteld, verzoeken wij u dit aan de provincie toe te zenden.

Ruimtelijke ordening

De toetsing vindt plaats op basis van de volgende indicatoren: 1. De gemeente beschikt over een grondgebied dekkend (tijdelijk) omgevingsplan. 2. Het (tijdelijk deel van het) omgevingsplan voldoet binnen de gestelde implementatietermijn aan de instructieregels van het ruimtelijk deel van de Zuid-Hollandse Omgevingsverordening (Afdeling 7.3). Het tijdelijk deel omgevingsplan van uw gemeente voldoet aan de Zuid -Hollandse Omgevingsverordening. Een mooi resultaat binnen het IBT-domein Ruimtelijke ordening. U hoeft niets te doen.