Het programma Veiligheid en duurzaamheid bestaat uit vijf onderdelen:

1. Crisisbeheersing en brandweer;

2. Openbare orde en veiligheid;

3. Riolering;

4. Afval;

5. Milieubeheer.

Met de uitwerking van deze onderdelen werken we aan een veilige en duurzame leefomgeving. Dit willen we bereiken samen met onze inwoners, organisaties, ondernemers en bestuurlijke partners. Daarom stimuleren en faciliteren we initia­tieven vanuit de samenleving, die bijdragen aan een veilige, duurzame en energieneutrale gemeente.

Veilig

Pijnacker-Nootdorp wil zich onderscheiden met een veilig en duurzaam woon- en leefklimaat voor mens en dier. Dit kunnen we alleen bereiken door samen met inwoners, ondernemers en veiligheidspartners (zoals politie en jongerenwerk) te werken aan de veiligheid in de wijken, centrumgebieden en bedrijvenparken. Samen met onze partners zetten we in op de aanpak van overlast en (ondermijnende) criminaliteit.

Duurzaam

Het is onze plicht ervoor te zorgen, dat het milieu zo min mogelijk wordt belast en de volksgezondheid wordt beschermd. Dat doen we onder meer met het Gemeentelijk Rioleringsplan. Hiervoor is het belangrijk de bestaande voorzieningen goed te beheren. Samen met Avalex en onze inwoners willen we het restafval verminderen. Dit doen we door middel van Het Nieuwe Inzamelen. Op die manier kunnen grondstoffen zo goed mogelijk worden gescheiden om hergebruik mogelijk te maken.

Energieneutraal

In 2050 komt alle energiegebruik in onze gemeente uit hernieuwbare bronnen. En als het kan nog eerder. Deze ambitie staat in het Hoofdlijnenakkoord. We willen concrete doelen en stappen afspreken om deze ambitie te bereiken, samen met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Die doelen en stappen moeten het mogelijk maken om de klimaatdoelstellingen, de energietransitie en circulaire grondstoffenstromen te realiseren.

Op basis van het Integraal Veiligheidsplan 2023-2026 en het Handhavingsuitvoeringsplan, werken wij continu samen met onze inwoners, maatschappelijke organisaties, ondernemers en veiligheidspartners aan de veiligheid en de leefbaarheid in de wijken. Daarnaast is in 2024 de nieuwe beleidsnota vergunningen, toezicht en handhaving (VTH) vastgesteld.

Uit de Leefbaarheidsmonitor 2023 blijkt dat het veiligheidsbeeld in onze gemeente over het algemeen positief is. We scoren een 7,8 op het veiligheidsgevoel van onze inwoners. Ook in de Integrale Veiligheidsmonitor 2023, die iedere twee jaar wordt uitgevoerd, scoren we een 7,8 op veiligheid. Dit is even hoog als bij de vorige monitor in 2021  en hoger dan het landelijke gemiddelde (7,5). Inwoners voelen zich over het algemeen veilig in de gemeente en in hun eigen buurt.

In 2024 zien we een stabiliserende trend in de cijfers met betrekking tot overlast en veelvoorkomende criminaliteit. De toe- en afnames van bepaalde vormen van overlast criminaliteit in absolute aantallen zijn beperkt. Het aantal cyberdelicten is in 2024 iets toegenomen ten opzichte van 2023. Hiermee wordt de lijn van voorgaande jaren doorgezet. Dit komt ook overeen met het landelijke beeld en de verwachting dat digitale criminaliteit verder toeneemt. In het kader van ondermijning zijn in 2024 99 bedrijfspanden gecontroleerd. Dit deels op grond van signalen van inwoners en/of bedrijven, maar ook op grond van informatie vanuit de eigen organisatie. Hierbij zijn bij 20 panden ondermijnende activiteiten aangetroffen. Er is zes keer een pand gesloten op grond van de Opiumwet (bestuursdwang). Ook is er opgetreden tegen drughandel op straat (1x last onder dwangsom APV). Bij deze cijfers is het belangrijk om te realiseren dat ondermijning veel minder zichtbaar is dan andere vormen van criminaliteit. Er is meer waar we niet vanaf weten. Het verkrijgen van een betere informatiepositie is daarom belangrijk bij dit onderwerp.

In 2024 is verder ingezet op de prioritaire thema’s uit het Integraal veiligheidsplan 2023 – 2026.  Aan de hand van het Uitvoeringsplan integrale veiligheid 2023 – 2024 is geïnvesteerd op de aanpak van ondermijnende criminaliteit, jeugd en veiligheid, zorg- en veiligheidscasuïstiek en weerbaarheid van inwoners en ondernemers tegen digitale criminaliteit. Daarnaast is verder geïnvesteerd in de doorontwikkeling en professionalisering van het boa-team.

We zien in grafiek 8.1 dat het aantal diefstallen uit woningen al jaren daalt. Na de coronacrisis nam het aantal woninginbraken zoals verwacht weer iets toe. In de politiecijfers van 2023 zien we een daling van 53% in het aantal inbraken en diefstallen in woningen ten opzichte van 2022. In 2024 zien we weer een toename van 46%. Daarmee is het aantal woningbraken wel nog steeds lager dan in 2022. Het aantal vernielingen en beschadigingen (grafiek 8.2) steeg in 2022. Uit de politiecijfers van 2023 en 2024 blijkt dat het aantal vernielingen in deze jaren weer iets is afgenomen (-9%).

Het aantal vernielingen en beschadigingen (grafiek 8.2) steeg in 2022. Uit de politiecijfers van 2023 en 2024 blijkt dat het aantal vernielingen in deze jaren weer is afgenomen (-9%).

Na een piek in 2020, daalde het aantal geweldsmisdrijven in 2021 (grafiek 8.3) . In 2023 zien we een stabilisering van het aantal geweldsmisdrijven ten opzichte van 2020. Het aantal geweldsmisdrijven in Pijnacker-Nootdorp is nog steeds laag ten opzichte van het landelijk gemiddelde.

Het aantal winkeldiefstallen (grafiek 8.4) daalde licht in 2021. In de periode 2022 tot en met 2024 zien we echter weer een stijgende trend. Het aantal winkeldiefstalen per 1000 inwoners ligt in Pijnacker-Nootdorp wel nog steeds lager dan het landelijk gemiddelde.

Het aantal politieregistraties van jeugdoverlast fluctueert. In 2023 is het aantal meldingen jeugdoverlast gedaald naar 45,6 meldingen per 10.000 inwoners ten opzichte van 82,2 meldingen in 2022 (bron: waar staat je gemeente, 19 januari 2024). Er was dus sprake van een daling. Deze daling is mogelijk te verklaren door de ernstige jeugdoverlast in de Parade in het voorjaar van 2022. Hier is ingezet met tijdelijk cameratoezicht en een samenscholingsverbod. In 2024 zien we met 317 meldingen jeugdoverlast  een stijging ten opzichte van 2023 (263 meldingen). Doorgaans ligt het aantal meldingen van jeugdoverlast in Pijnacker-Nootdorp rond de 300 meldingen per jaar.

In 2023 bedroeg het aantal HALT-verwijzingen 31. In 2024 is er 50 keer naar HALT verwezen. Ondanks het feit dat het in zijn algemeenheid goed gaat met de jeugd in onze gemeente, zijn er een aantal jongeren, die zich in meer of mindere mate hinderlijk gedragen en overlast veroorzaken in de verschillende kernen. Het voorkomen en de repressie van deze hinderlijke gedragingen en overlast wordt van steeds groter belang, mede vanwege de groei van het aantal jongeren in de 12+ doelgroep. De verwachting is dat het aantal HALT-verwijzingen de komende jaren gaat toenemen, omdat de boa’s nu meer dan voorheen worden ingezet op de aanpak van jeugdoverlast.

Afval

De invoering van 'Het Nieuwe Inzamelen' (HNI) is afgerond. In december 2023 heeft de gemeenteraad de "Startnotitie doorontwikkeling afval en grondstoffenbeleid" vastgesteld. Het beleidsdoel is om te komen tot maximaal 100 kg (fijn en grof) restafval per inwoner en een scheidingspercentage van 75%. Sinds de invoering van HNI zijn er stappen gemaakt in het verbeteren van de afvalscheiding. Het percentage afvalscheiding is gestegen van 44% in 2016 naar 57% in 2023. Het aanbod aan fijn huishoudelijk restafval is met 25% gedaald van 216 kg in 2016 naar 161 kg in 2023. Hoewel er stappen zijn gezet, laten de cijfers ook zien dat de gestelde doelen nog niet binnen bereik zijn. De cijfers over 2022 en 2023 laten een stagnatie zien voor beide doelstellingen. Om de hoeveelheid restafval terug te dringen tot het beleidsdoel van 100 kg per inwoner is een trendbreuk nodig. Hiertoe is in december 2024 een voorstel naar de gemeeenteraad gestuurd met verbetervoorstellen.

Riolering

Het beheer en onderhoud van de riolering wordt uitgevoerd volgens het ´verbreed´ Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP) 2022-2025. In het vGRP staat hoe de wettelijke zorgplicht wordt ingevuld, die de gemeente heeft voor afvalwater, hemelwater en grondwater. Het vGRP geeft de onderbouwing van de rioolheffing. Met ‘verbreed’ bedoelen we dat het traditionele GRP (alleen geldend voor afvalwater) is uitgebreid met de gemeentelijke grondwater- en hemelwatertaken.

Met de zorg voor riolering wordt gewerkt aan bescherming van de volksgezondheid, veiligheid en kwaliteit van de leefomgeving, bescherming van het milieu en de natuur en voor een aantrekkelijke en klimaatbestendige groene (openbare) ruimte. In 2024 heeft de gemeente de volgende rioleringsprojecten opgepakt:

• Uitvoeren veldonderzoek afkoppelen hemelwater ter verbetering drukriolering Oude Leede.

• Uitvoeren droogtestudie waarbij de verschillende kwetsbaarheden op dit thema in kaart worden gebracht.

• Onderzoek gestart verbeteringsmaatregelen afvoercapaciteit riolering Vlielandseweg.

• Voorbereiding verplaatsing rioolgemaal Delftsestraatweg naar Burgemeester Merkusstraat.

• Voorbereiding en aanbesteding renovatie besturing 800 drukrioleringsgemalen buitengebied, welke in 2025 wordt uitgevoerd.

• Voorbereiding gestart renovatie 3 (tussen)gemalen drukriolering, welke in 2025 wordt uitgevoerd.

• Voorbereiding gestart renovatie 23 wijk- en tunnelgemalen en een bergbezinkbassin, welke in 2025 wordt aanbesteedt en uitgevoerd.

• Uitwerking vervanging wijkgemaal Rivierenlaan, welke in 2025 wordt uitgevoerd.

• Uitvoering wijkpark klimaatbestendig Klapwijk afgerond.

• Uitvoering laatste fases 7 en 8 Koningshof, welke heel 2025 nog doorloopt.

• Afronding voorbereiding fases 2 en 3 klimaatbestendig Klapwijk, uitvoering aansluitend in 2025.

Milieubeheer

Per 1 januari 2024 werd de Omgevingswet van kracht. Ondanks een goede voorbereiding op de komst van deze wet in voorgaande jaren, was de verwachting dat veel onvoorzien effecten en daarmee werkzaamheden zouden optreden. Dit omdat de Omgevingswet een grote syteemwijziging ten opzichte van voorgaande wetgeving betekent. In de praktijk hebben zich weinig problemen voorgedaan. Het belangrijkste effect was dat werkzaamheden meer tijdsinzet vroegen vanwege onduidelijkheid over werking en vindplaats van regels onder de nieuwe wet. Omdat de Omgevingswet ook een nauwere samenwerking tussen gemeente en Omgevingsdienst Haaglanden vraagt is periodiek regionaal overleg gevoerd om de vooraf gemaakte afspraken te evalueren en indien nodig bij te stellen.
Voor de verschillende milieuthema's zijn reeds bestaande overleggen gebruikt om kennis over en ervaringen met de Omgevingswet met de ODH en andere Haaglandengemeenten te delen.

Onder de Omgevingswet moeten een aantal milieuaspecten die voorheen in landelijke wetgeving waren vastgelegd nu in het omgevingsplan geregeld worden. Bij de uitwerking van het Omgevingsprogramma de Boezem in het omgevingsplan is daarom door gemeentenen ODH overleg gevoerd over de relevante aspecten. Ook bij het opstellen van Omgevingsprogramma's zoals het Omgevingsprogramma Vitale glastuin is de ODH betrokken voor relevante milieuthema's.

In 2024 is verder gewerkt aan het opstellen van het wettelijk verplichte Actieplan Geluid, waarmee in 2023 gestart is. Het college heeft een zogenaamde plandrempel van 55 dLden vastgesteld (niet wettelijke geluidwaarde waarboven het college maatregelen overweegt om de geluidbelasting terug te dringen). Het ontwerp actieplan, met hierin maatregelen voor de planperiode, heeft eind 2024 ter inzage gelegen. Vaststelliing van het definitieve Actieplan is voorzien in Q1 2025. Het opstellen van het actielan heeft vertraging opgelopen vanwege participatie (met name Milieuplatform). Als gevolg van deze vertraging is ook de start van het Omgevingsprogramma Leefkwaliteit verschoven naar Q2 2025.

De energietransitie is een grote verandering in denkwijze en handelen en grote maatschappelijke opgave. Vier jaar na het vaststellen van het Energietransitieplan en het Uitvoeringsprogramma energietransitie (2021) zijn veel inwoners en bedrijven zich bewust van de noodzaak tot besparen en verduurzamen van energie. De situatie rondom bijvoorbeeld de energieprijzen, subsidies en wetgeving verandert vrijwel dagelijks. De energieprijzen zijn enigszins gestabiliseerd in vergelijking met 2022, toen de oorlog in Oekraïne net begon, echter ze staan weer onder druk door de toenemende kosten voor het verzwaren van het elektriciteitsnetwerk en de gastekorten. In 2024 is de belangstelling voor het besparen van energie flink toegenomen. Zo is het isolatieprogramma succesvol. De groei van het opwekken van lokale elektriciteit door met name zon neemt daarentegen af. De groei van elektrisch rijden en warmtepompen in de gemeente stabiliseert.

Netcongestie elektriciteit

In het Energietransitieplan is aangegeven dat we flexibel moeten zijn. In 2023 is Pijnacker-Nootdorp voor het eerst geconfronteerd met netcongestie voor teruglevering van elektriciteit op zowel bedrijventerrein De Boezem als het glastuinbouwgebied Pijnacker-Oost. Eind 2024 hebben Tennet en Stedin ook netcongestie voor afname van elektriciteit afgekondigd. Dit is een direct gevolg van de versnelling van de energietransitie. Netcongestie levert op dit moment vooral beperkingen op voor nieuwe aansluitingen voor grootverbruikers. Het is niet uit te sluiten dat op termijn meer beperkingen gaan gelden, waaronder ook voor nieuwbouw van woningen en het gebruik van elektriciteit.

Warmtetransitie

In 2024 zien we een stagnatie van collectieve warmtenetten in de bebouwde omgeving. Binnen de gemeente Pijnacker-Nootdorp is vooral in de wijken van voor 1995 het warmtealternatief voor gas tegen de laagst maatschappelijke kosten een probleem. We zien dat de eindverbruikerskosten hiervan hoger liggen dan die voor gas. Hierdoor ontbreekt de urgentie om over te stappen. We verwachten dat de landelijke overheid op korte termijn maatregelen gaat nemen waardoor het warmtealternatief tegen de laagst maatschappelijke kosten ook daadwerkelijk de laagst maatschappelijke kosten voor de bewoners betekent. In de glastuinbouw zien we het tegenovergestelde. Daar is een enorme urgentie om snel een warmtealternatief te hebben. Dit komt door overheidsmaatregelen waardoor de aardgasprijs voor tuinders in de nabije toekomst toe gaat nemen (per 2027). In Pijnacker-Nootdorp zijn de glastuinbouw en de bebouwde omgeving sterk met elkaar verweven. Collectieve warmtenetten voor de glastuinbouw kunnen ook aan de bebouwde omgeving leveren, hierdoor worden warmtenetten efficiënter en dus goedkoper.