Het programma Onderwijs bestaat uit drie onderdelen:

1. Openbaar basisonderwijs;

2. Onderwijshuisvesting;

3. Onderwijsbeleid en leerlingzaken, inclusief volwasseneneducatie.

Met de uitwerking van deze onderdelen willen we dat inwoners zich kunnen ontwikkelen tot volwaardig en verantwoorde­lijk lid van de samenleving.

Met dit programma willen we bereiken dat er basisvoorzieningen zijn, waardoor jongeren zich zo goed mogelijk kunnen ontwik­kelen in hun woon- en leefomgeving. Scholen en maatschappelijke (netwerk)organisaties helpen ouders en jongeren bij vragen over opvoeden en opgroeien.
In de eerste plaats willen wij bereiken dat jongeren naar school gaan en daar­bij begeleiding en - als dat nodig is - zorg krijgen. Daarvoor is het belangrijk dat jongeren zijn ingeschreven als leerling en ook echt onderwijs volgen.
In de tweede plaats willen we dat jongeren een startkwalificatie halen van ten minste een diploma havo, vwo of mbo niveau 2. En dat jongeren met een onderwijsachterstand deze tijdens hun schoolloopbaan kun­nen inlopen. Ook volwassenen die geen startkwalificatie hebben moeten zich verder kunnen ontwikkelen. Daarvoor kun­nen ze het aanbod van volwasseneneducatie gebruiken.

In Pijnacker-Nootdorp wonen relatief veel jongeren. In het schooljaar 2021-2022 woonden er in onze gemeente 14.682 jongeren in de leeftijd van 5 tot 23 jaar.

Onderwijshuisvesting

Met het uitvoeren van wettelijke taken op het gebied van onderwijshuisvesting, faciliteren wij het onderwijs aan onze jeugd en jongeren in de gemeente. Wij doen dat op basis van de Visie op de samenwerking onderwijs en opvang, het Uitvoeringsprogramma integrale kindcentra en het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2021.
In Nootdorp is 't Kraaienest uitgebreid met een afdeling voor voortgezet speciaal onderwijs en werken wij aan vervangende nieuwbouw van de Regenboog (Hart van Nootdorp).
In Pijnacker is de nieuwbouw van kindcentrum Vlinderboom opgeleverd en heeft de Keizerskroon volledig intrek genomen in het Nest. Voor de Mariaschool en de Beatrixschool gaat het om (vervangende) uitbreiding van bestaande voorzieningen. In Pijnacker Noord werken we aan een permanente locatie voor de Casaschool, vervangende nieuwbouw van de Schatkaart en een voorziening voor het bewegingsonderwijs. Het Stanislas College bereidt een uitbreiding voor in verband met een groeiend leerlingenaantal.
In Delfgauw is de komende jaren sprake van een stabiel aantal leerlingen en zijn de huidige onderwijsfaciliteiten toereikend.

Integraal Huisvestingsplan Onderwijs

Vooruitlopend op een wetsvoorstel van de minister van onderwijs, is het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHPO) opgesteld. Het IHPO geeft een gemeentebreed overzicht van alle onderwijshuisvestingsprojecten en de ontwikkelingen die er spelen. Het IHPO is door de raad vastgesteld en vervangt bestaande (visie)documenten op het gebied van onderwijshuisvesting. Het IHPO wordt jaarlijks geactualiseerd.

Wet Meer Ruimte voor nieuwe scholen

Per 1 juni 2021 is de wet Meer Ruimte voor Nieuwe Scholen in werking getreden. Deze wet maakt het mogelijk om op basis van belangstelling van ouders een school te kunnen stichten en voor bekostiging in aanmerking te brengen. In 2022 zijn geen initiatieven aangemeld bij DUO¹ voor een nieuwe school in onze gemeente.

Voorschoolse voorzieningen

In 2022 hebben zowel SkippyPepijn als Gro-up kinderopvang (voorheen Triodus) VVE-peuteropvang aangeboden. Hiermee hebben we een gespreid en voldoende voorschools aanbod van goede kwaliteit gegarandeerd. SkippyPepijn en Gro-up bieden peuteropvang aan voor verschillende doelgroepen. Voor kinderen met een risico op een taal- en ontwikkelingsachterstand is er voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Alle peuters met een risico op een achterstand krijgen zestien uur peuteropvang per week, de overige peuters krijgen acht uur per week aangeboden.

In 2022 hebben 140 kinderen deelgenomen aan het VVE-programma. Dankzij de samenwerking tussen Jeugdgezondheidszorg (JGZ), SkippyPepijn en Gro-up, worden deze kinderen tijdig gesignaleerd en bereikt. Waar we de afgelopen jaren een daling zagen in het gebruik van peuteropvang, zien we in 2022 verhoudingsgewijs een toename van het aantal doelgroepkinderen dat de peuteropvang bezoekt. In het najaar constateerden we een bereik van 86% doelgroeppeuters in onze gemeente. Dit is een, voor Nederland, bovengemiddeld bereik.

Lokaal educatieve agenda (LEA)

In 2022 is de LEA 2020-2022 in samenwerking met de partners uit het onderwijs, de voorschoolse voorzieningen, de jeugdgezondheidszorg, bibliotheek en kernteam uitgevoerd. Dit gebeurt via de LEA-werkgroepen met vertegenwoordigers uit het veld. In 2022 was de opvang en onderwijs aan Oekraïense kinderen een belangrijk gespreksonderwerp binnen de LEA. Ook is in samenwerking met de LEA-werkgroepen en de lokale onderwijs-, kinderopvang- en jeugdpartners het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) 2023-2025 tot stand gekomen. Het programma geeft weer hoe de gemeente in samenwerking met de partners invulling geeft aan de besteding van de middelen die we als gemeente hebben ontvangen in het kader van het Nationaal Programma Onderwijs, met als doel om onderwijsvertragingen in te halen die kinderen opliepen tijdens de coronapandemie. Eind 2022 is besloten de LEA 2020-2022 te verlengen tot en met 2023. In het jaar 2023 evalueren we met de betrokken partners de huidige LEA en stellen we een nieuwe agenda op.

Verzuim

De gemeente voert een actief beleid in het voorkomen en bestrijden van schoolverzuim en het terugdringen van voortijdig schoolverlaten. Doordat we de VSV-jongeren en jongeren met (beginnend) verzuim actief benaderen, kunnen we tijdig signaleren en ingrijpen. Dit voorkomt dat het schoolverzuim toeneemt. Hierdoor hebben leerlingen een grotere kans om een startkwalificatie (een startkwalificatie is een havo-, vwo- of mbo-2 diploma) te behalen en vervolgens meer mogelijkheden op de arbeidsmarkt.

Het leerplichtteam heeft in totaal 538 dossiers behandeld 351 personen). Dit ging over:

Trend relatief verzuim

Grafiek 5.3 geeft de ontwikkeling van het relatief verzuim in de afgelopen vijf jaar weer. De cijfers van onze gemeente zijn afgezet tegen de landelijke cijfers.

In grafiek 5.4 is te zien dat wij lager scoren dan het landelijk gemiddelde bij absoluut verzuim. Er zijn 34 meldingen ontvangen in het schooljaar 2020-2021. Het betekent dat de jeugdige op dat moment niet staat ingeschreven op een school of instelling. Het gaat hier met name om verhuisleerlingen. De mutaties zijn dan niet tijdig verwerkt door DUO. De defintieve gegevens vanuit DUO over 2022 zijn nog niet bekend.

RMC-functie staat voor Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten. Doel van de RMC-functie is het scheppen van voorwaarden voor jongeren, om de voor hen hoogst haalbare en meest passende onderwijs- en/of arbeidsmarktpositie te bereiken. Het gaat hier om jongeren van 12 tot 23 jaar. De uitvoering van de RMC-wetgeving is goed verankerd, waarbij het team opleiding en werk veel (dreigend) voortijdigschoolverlaters met succes begeleidt.

Dit jaar heeft de RMC 591 dossiers (505 personen) behandeld. Zij stroomden uit naar:

Tabel 5.1

Bron: Jaarverslag leerplicht-RMC 2021-2022

In het schooljaar 2021-2022 woonden 14.682 jongeren in onze gemeente in de leeftijd van 5 tot 23 jaar, daarvan behaalden 767 jongeren een startkwalificatie (een startkwalificatie is een havo-, vwo- of mbo-2 diploma). Grafiek 5.5 laat zien dat het aantal jongeren zonder startkwalificatie in onze gemeente de afgelopen jaren lager lag in vergelijking met de landelijke cijfers.

Jongeren in een kwetsbare positie (JIKP)

De groep JIKP bestaat uit jongeren uit het Praktijkonderwijs (PrO), voorgezet speciaal onderwijs (VSO), vmbo basisberoepsgerichte leerweg en mbo-entree onderwijs. Deze jongeren zijn vaak niet in staat om het wettelijk minimumloon te verdienen of te werken zonder extra begeleiding van een jobcoach. De leerlingen met uitstroom richting werk worden door het RMC gekoppeld aan een klantmanager Werk en Inkomen van het team nieuw arbeidsbeperkten (NAB-team) van de gemeente Pijnacker-Nootdorp, waardoor loonkostensubsidie en een garantiebaan sneller realiseerbaar zijn. Het NAB-team sluit aan bij de netwerkoverleggen op de praktijkscholen in Delft (Grotius PrO en Laurentius), waarbij de uitstroom van de leerlingen besproken wordt. Leerlingen die doorstromen naar vervolgopleiding worden gemonitord door RMC. Leerlingen die uitstromen naar werk worden door het NAB-team begeleid richting een (garantie)baan of beschut werk. Hierbij werkt het NAB-team o.a. samen met het Werkgeversservicepunt, De Binnenbaan, Werkse en maakt het gebruik van diverse werkfit- en oriëntatietrajecten. Het NAB-team is betrokken geweest bij de organisatie van The Next Step. Dit is een jaarlijkse oriëntatiebeurs dagbesteding en (beschut)werk voor leerlingen op het praktijk en voortgezet onderwijs uit de gemeenten Zoetermeer, Pijnacker-Nootdorp en Lansingerland.

De overstap

Om te voorkomen dat jongeren zonder startkwalificatie het onderwijs verlaten, zijn VO-scholen en MBO-instellingen wettelijk verplicht gegevens uit te wisselen met de gemeente over leerlingen die overstappen van VO naar MBO. Deze wet 'Vroegtijdige aanmelddatum en toelatingsrecht MBO' is vanaf 1 september 2020 van kracht. Om deze uitwisseling te faciliteren is de Voorziening Vroegtijdig Aanmelden (VVA) gemaakt. Hiermee houden VO-scholen, MBO-instellingen en gemeenten gezamenlijk de jongeren in beeld bij voornoemde overstap.

Dit schooljaar hebben wij via de VVA 210 overstappers doorgekregen en die vergeleken met de systemen Voroc en Intergrip, de systemen waar wij voorheen gebruik van maakten en nu nog steeds als we meer informatie willen. Voroc en Intergrip houden bij welke jongeren het schooljaar gaan diplomeren (VMBO). Van de 210 overstappers, bleek één melding onterecht, hebben vier leerlingen een aanvraag vrijstelling gedaan en is voor twee leerlingen een VSV-proces gestart.

Bij de aanpak van laaggeletterdheid en het bieden van trajecten taal, rekenen en digitale vaardigheden aan volwassen inwoners werken we samen met gemeenten van de arbeidsmarktregio Zuid-Holland Centraal (met uitzondering van inburgeraars, want die volgen een inburgeringstraject). Zoetermeer is de contactgemeente en beheert de educatiemiddelen die door het rijk ter beschikking worden gesteld en zorgt voor betaling aan de gecontracteerde taalaanbieders. We hebben in Pijnacker-Nootdorp twee aanbieders: één aanbieder van formele trajecten gericht op certificering en niveauverhoging en één aanbieder van nonformele trajecten gericht op participatie. Voor beide partners stelt Zoetermeer jaarlijks middelen beschikbaar (vanuit de pot educatiemiddelen).

De formele trajecten zijn tot juli 2022 in Pijnacker-Nootdorp verzorgd door Taal+ van het ROC Mondriaan, vestiging Delft. In verband met een aanbesteding van deze trajecten is dit vanaf schooljaar 2022 -2023 overgenomen door NL Training. NL Training geeft de taallessen op de locatie Buurt& Zo in Pijnacker. De nonformele trajecten worden aangeboden door Taalhuis van Bibliotheek Oostland. Deze vinden eveneens plaats op de locatie Buurt & Zo.

Tot 1 juli 2022 hebben 30 inwoners deelgenomen aan een taaltraject van Taal+. Na 1 juli zijn tien deelnemers met een taaltraject gestart bij NL Training. Inmiddels is dit aantal opgelopen tot 30 deelnemers.

In 2022 hebben 203 inwoners meegedaan aan een traject van het Taalhuis. Hieronder zijn vijf deelnemers aan een traject digitale vaardigheden. De overige trajecten zijn gericht op taal. Er waren 73 taalvrijwilligers actief.