Het programma Veiligheid en duurzaamheid bestaat uit vijf onderdelen:

1. Crisisbeheersing en brandweer;

2. Openbare orde en veiligheid;

3. Riolering;

4. Afval;

5. Milieubeheer.

Met de uitwerking van deze onderdelen werken we aan een veilige en duurzame leefomgeving. Dit willen we bereiken samen met onze inwoners, organisaties, ondernemers en bestuurlijke partners.
Daarom stimuleren en faciliteren we initia­tieven vanuit de samenleving, die bijdragen aan een veilige, duurzame en energieneutrale gemeente.

Pijnacker-Nootdorp wil zich onderscheiden met een veilig en duurzaam woon- en leefklimaat voor mens en dier. Dit kun­nen we alleen bereiken door samen met inwoners, organisaties, ondernemers, politie en brandweer te werken aan de veiligheid van wijk of buurt. Daarvoor ondersteunen we Wijktoezicht, Burgernet en WhatsApp Buurtpreventie. Inwoners worden aangemoedigd om aan de veiligheid van hun woning te werken, onder andere door het Politiekeurmerk Veilig Wonen.

Het is onze plicht ervoor te zorgen, dat het milieu zo min mogelijk wordt belast en de volksgezondheid wordt beschermd. Dat doen we onder meer met het Gemeentelijk Rioleringsplan. Hiervoor is het belangrijk de bestaande voorzieningen goed te beheren.
Samen met Avalex en onze inwo­ners willen we het restafval verminderen. Dit doen we door middel van Het Nieuwe Inzamelen. Bovendien kunnen op die manier de grondstoffen zo goed mogelijk worden gescheiden om hergebruik mogelijk te maken.

In 2050 komt alle energiegebruik in onze gemeente uit hernieuwbare bronnen. En als het kan nog eerder. Deze ambitie staat in het Hoofdlijnenakkoord. We willen concrete doelen en stappen afspreken om deze ambitie te bereiken, samen met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties.
Die doelen en stappen moeten het mogelijk maken om de kli­maatdoelstellingen, de energietransitie en circulaire grondstoffenstromen te realiseren.

Op basis van het Integraal Veiligheidsplan 2018-2022 en de Beleidsnota Toezicht en Handhaving 2018-2022, werken wij continu samen met onze veiligheidspartners, inwoners, organisaties en ondernemers aan de veiligheid en de leefbaarheid van de wijk of de buurt.

Uit de Leefbaarheidsmonitor 2021 blijkt dat het veiligheidsbeeld in onze gemeente over het algemeen positief is. We scoren een 7,9 op het veiligheidsgevoel van onze inwoners ten opzichte van een 7,7 in 2019. Ook in de veiligheidsmonitor scoren we een 7.8 op veiligheid, hoger dan in het jaar ervoor en hoger dan het landelijke gemiddelde. Inwoners voelen zich over het algemeen veilig in de gemeente en in hun eigen buurt.

Ook zien we in 2022 een dalende trend in de cijfers met betrekking tot overlast en veelvoorkomende criminaliteit zoals inbraken, diefstallen en geweldsdelicten. Wel is er de afgelopen jaren een stijging in de cijfers waarneembaar met betrekking tot cybercriminaliteit en dient rekening gehouden te worden met het feit, dat ondermijnende criminaliteit zich niet of nauwelijks in cijfers laat uitdrukken.

In 2022 is de startnotitie voor het nieuwe integrale veiligheidsplan door de raad vastgesteld en is de beleidsontwikkeling van start gegaan. Het uitgebreide participatietraject met diepte-interviews, themasessies en wijkgesprekken met politie leverde de benodigde informatie op. Deze input leidde tot nieuwe mogelijke prioriteiten en uitgangspunten die vervolgens aan de veiligheidspartners zijn voorgelegd tijdens een goed bezochte veiligheidsconferentie. Hier bleek breed draagvlak te zijn voor de beoogde prioriteiten. In 2023 wordt het nieuwe integraal veiligheidsplan opgeleverd en ter besluitvorming aan de raad voorgelegd tegelijkertijd met een nieuw uitvoeringsplan veiligheid. Verder is er geinvesteerd in de aanpak van jeugdoverlast in Nootdorp, de doorontwikkeling en professionalisering van het boa-team en het uitvoeringsplan voor de aanpak van ondermijning.

Het Uitvoeringsplan Integrale Veiligheid 2022 is in april 2022 door het college vastgesteld en tot uitvoering gebracht. In 2022 is er gewerkt aan het behouden en waar mogelijk verbeteren van het huidige, positieve veiligheidsbeeld. Dit hebben wij gedaan aan de hand van activiteiten uit het Uitvoeringsplan Integrale Veiligheid 2020 - 2021, waarbij de prioriteiten lagen bij: (1) veilige en leefbare wijken en kernen, (2) verminderen (jeugd)overlast, alcohol- en drugsgebruik en (3) het tegengaan van ondermijning. Het evaluatierapport van het vorige integrale veiligheidsplan is in 2022 ter informatie aan de raad aangeboden.

We zien in grafiek 8.1 dat het aantal diefstallen uit woningen al jaren daalt. Een trend die zich in 2021 heeft voortgezet. Dit kwam voor een groot deel door de coronacrisis, inwoner waren vaker thuis. Uit de meest recente politiecijfers verwachten we dat in 2022 het aantal diefstallen uit woningen iets gestegen zal zijn ten opzicht van 2021.

Het aantal vernielingen en beschadigingen in de openbare ruimte (grafiek 8.2) daalde in 2021. Op basis van de meest recente politiecijfers verwachten we een toename in 2022. De geweldsmisdrijven blijven naar verwachting op het niveau van 2021.

Het aantal winkeldiefstallen (grafiek 8.4) steeg licht in de jaren 2019 in 2020. In 2021 daalde het aantal winkeldiefstallen weer, vanuit de meest recente politiecijfers zien we in 2022 geen significante verschillen.

Het aantal meldingen van jeugdoverlast fluctueert. In 2021 was het aantal meldingen jeugdoverlast gedaald naar 284 meldingen ten opzichte van 346 meldingen in 2020. Echter, in 2022 is het aantal meldingen jeugdoverlast weer gestegen naar 307 meldingen. Deze stijging is mogelijk te verklaren door de ernstige jeugdoverlast in de Parade in het voorjaar van 2022. Hier is flink ingezet met tijdelijk cameratoezicht en een samenscholingsverbod. Bewoners hebben vanuit de veiligheidspartners handreikingen gekregen, hoe te handelen bij overlastsituaties. Ook het driemensschap is hier intensiever ingezet. Vanuit het nieuwe IVP 2023 -2026 wordt de komende jaren ingezet op het versterken van buurten en straten bij overlastsituaties.

In 2021 bedroeg het aantal HALT-verwijzingen (grafiek 8.5) 7, tegenover een landelijk cijfer van 8 (per 10.000 inwoners van 12-18 jaar). Ondanks het feit dat het in zijn algemeenheid goed gaat met de jeugd in onze gemeente, zijn er een aantal jongeren, die zich in meer of mindere mate hinderlijk gedragen en overlast veroorzaken in de verschillende kernen. Het voorkomen en de repressie van deze hinderlijke gedragingen en overlast wordt van steeds groter belang, mede vanwege de groei van het aantal jongeren in de 12+ doelgroep

Afval

In januari 2022 is in de appartementencomplexen een nieuwe inzamelingswijze 'Het Nieuwe Inzamelen' ingevoerd. De invoering van HNI is hiermee afgerond. In 2022 zijn de resultaten van de afvalscheiding verder verbeterd; er is minder restafval ingezameld en er is een forse toename bij de inzameling van verpakkingen (PMD). In december 2022 is de raad geïnformeerd over de kaders voor het toekomstige gezamenlijke afvalbeleid van Avalex; deze kunnen worden gebruikt om in 2023 verder te verkennen welke vervolgstappen gewenst zijn.

Riolering

Het beheer en onderhoud van de riolering wordt uitgevoerd volgens het ´verbreed´ Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP) 2022-2025. In het vGRP staat hoe de wettelijke zorgplicht wordt ingevuld, die de gemeente heeft voor afvalwater, hemelwater en grondwater. In het vGRP staat de onderbouwing van de rioolheffing. Met ‘verbreed’ bedoelen we dat het traditionele GRP (alleen geldend voor afvalwater) is uitgebreid met de gemeentelijke grondwater- en hemelwatertaken.

Met de zorg voor riolering wordt gewerkt aan bescherming van de volksgezondheid, veiligheid en kwaliteit van de leefomgeving, bescherming van het milieu en de natuur en zo te zorgen voor een aantrekkelijke en klimaatbestendige groene (openbare) ruimte. In 2022 heeft de gemeente de volgende rioleringsprojecten opgepakt:

• Voorbereiding voor het ‘relinen’ van riolering in de kern Pijnacker

• Plan van aanpak ter voorbereiding van de renovatie drukriolering buitengebied

• Vervolg klimaatbestendig Klapwijk

• Aanbesteding herinrichting Koningshof (laatste fase)

• Gestart met voorbereiding voor vervanging riolering Emmastraat (tussen Hoflandstraat en Wilhelminasingel)

Milieubeheer

Voor het thema milieubeheer stond 2022 vooral in het teken van de voorbereiding op de komst van de Omgevingswet. Op het gebied van geluid, lucht, bodem, milieuzonering en externe veiligheid wijzigt er veel onder deze wet. De wijzigingen zijn inzichtelijk gemaakt en de acties die nodig zijn om klaar te zijn voor de omgevingswet zijn in gang gezet. Een belangrijk onderwerp hierbij is de overdracht van taken op het gebied van bodemsanering van de provincie naar de gemeente. De voorbereidingen hiervoor, waarbij de ODH ook een belangrijke rol speelt, zijn gestart.

Daarnaast zijn er vooruitlopend op het nog op te stellen wettelijk verplichte actieplan geluid de geluidbelastingkaarten voor de gemeente opgesteld en vastgesteld. De kaarten geven inzicht in hoeveel geluid wegverkeer en Randstadrail veroorzaken op de gevel van woningen in de gemeente. Door de resultaten te vergelijken met vorige geluidbelastingkaarten kan beken worden waar het geluid meer of minder is geworden. Op basis hiervan zullen in het actieplan maatregelen worden opgenomen om geluid te beperken en terug te dringen. Ook zijn in 2022 de nieuwe bodemkwaliteitskaart en nota bodembeheer vastgesteld. Beide instrumenten hebben tot doel om hergebruik van grond die vrijkomt bij bijvoorbeeld de ontwikkeling van nieuwe wijken te bevorderen. Behalve dat dit duurzaam is, heeft dit ook financiële voordelen. Deze voordelen zijn er niet alleen voor de gemeente maar ook voor inwoners en bedrijven binnen de gemeente.

In 2022 is er veel veranderd als het gaat om de energie. Door de oorlog in Oekraïne is een energiecrisis ontstaan. De crisis heeft invloed op ons dagelijks leven en onze portemonnee. Energie wordt veel besproken en dagelijks verandert de situatie (de energieprijzen, subsidies, wetgeving). In november 2021 heeft de raad het Energietransitieplan vastgesteld als richting voor de komende jaren. In het Energietransitieplan is aangegeven dat we flexibel moeten zijn. Het plan is niet in beton gegoten. Ondanks alle hectiek rondom energie is het Energietransitplan actueel. Wel zijn de randvoorwaarden anders geworden waarbinnen we acteren.

De belangrijkste veranderingen zijn:

• De stijgende energiekosten;

• De urgentie van de energietransitie bij bewoners is toegenomen (door invloed van kosten);

• De urgentie van de energietransitie bij bedrijven is toegenomen, maar tegelijkertijd is er wel onzekerheid over de toekomst (terughoudendheid bij benodigde investeringen met name in de glastuinbouw);

• Gewijzigde wet- en regelgeving, waaronder stimuleringsmaatregelen vanuit de overheid (energietoeslagen, energiearmoede en isolatieprogramma) en de wet collectieve warmte, waarin de governance rondom warmtenetten (infrastructuur in overheidshanden) wordt geregeld;

• Toename van opwek van elektriciteit door zon heeft invloed op infrastructuur.

De energietransitie is al een van de grootste maatschappelijke opgave, zonder de energiecrisis is het al een grote verandering in denkwijze en handelen van ons allemaal. De veranderende uitgangspunten van het afgelopen jaar maken de urgentie groter, maar ook de onzekerheid neemt toe. In onze aanpak moeten we daar rekening mee houden, door flexibel te zijn en te anticiperen op de huidige omstandigheden. We hoeven daarbij niet onze visie om te gooien, maar wel de wijze waarop we deze realiseren.

Er zijn hierin 4 punten actueel:

1. Ondersteuning van de samenleving met overheidsacties, waaronder de energiearmoede en het nationaal isolatieprogramma. Hiermee ondersteunen we het besparen van energie door middel van isolatie en kleine maatregelen.

2. Er is een grote behoefte aan informatie vanuit de samenleving. Voor de energiecrisis was de gemeente vooral de brenger van informatie. Nu wordt er informatie gevraagd. Vanuit maatschappelijke organisaties, vereniging van eigenaren, bedrijven, sportverenigingen en bewoners. We willen dit zoveel mogelijk faciliteren.

3. De enorme toename van hernieuwbare elektriciteit binnen onze gemeente door zon heeft invloed op het elektriciteitsnetwerk. Daarbovenop wordt een toename van het elektriciteitsgebruik in de glastuinbouw en gebouwde omgeving verwacht. Dit vraagt om versterking en ook beleid vanuit onze gemeente aangaande transformatiehuizen, opslag en ontwikkeling van zon.

4. De ontwikkeling van warmte in het glastuinbouwgebied van vraaggericht naar aanbodgericht. De ontwikkeling van warmte was voor de crisis vooral gestuurd vanuit de vraag vanuit het glastuinbouwgebied. Door de energiecrisis zien we onzekerheid in het glastuinbouwgebied en dus weinig vraagontwikkeling. Daarmee dreigt de verduurzaming te stagneren. Een andere richting is nodig, oftewel aanbodgericht. Dit vraagt een andere benadering, waarbij meer regie vanuit de gemeente nodig is.

Voor de uitwerking van het Energietransitieplan is een uitvoeringsprogramma opgesteld, waarmee we de komende jaren een mix aan maatregelen voor de glastuinbouw, bedrijven, particuliere koop- en (sociale) huurwoningen gaan uitwerken. We doen dit in samenspraak met onze burgers, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. Met de huidige stand van de techniek is bepaald, op welke wijze wijken en buurten van het gas af kunnen, tegen de laagst maatschappelijke kosten.