Het programma collectieve voorzieningen bestaat uit de volgende onderdelen:

1. Volksgezondheid;

2. Jeugd en jeugdgezondheidszorg;

3. Samenkracht en burgerparticipatie;

4. Cultuur;

5. Sportbeleid, activering en sportvoorzieningen.

Met de uitwerking van deze onderdelen willen we met algemene en vrij toegankelijke voorzieningen bijdragen aan de ontwikkeling, participatie en zelfredzaamheid van onze inwoners. Dit programma heeft een duidelijke relatie met pro­gramma 7 waarin individuele (zorg-)voorzieningen worden behandeld.

In het programma collectieve voorzieningen gaat het om activiteiten en diensten, waarmee we zoveel mogelijk willen voorkomen, dat onze inwoners een beroep moeten doen op individuele voorzieningen. Of die daarop juist een aanvulling zijn. Collectieve voorzieningen zijn van belang voor preventie, het vroeg signaleren van problemen en het benutten van de eigen mogelijkheden van inwoners.

Met dit programma willen we enerzijds bereiken dat inwoners zelfstandig kunnen meedoen in de samenleving, zich daarin kunnen ontwikkelen en zich inzetten voor de medemens en de maatschappij. Anderzijds dat jeugd kansen krijgt en moge­lijkheden om gezond en veilig op te groeien. Daardoor kunnen ze hun talenten ontwikkelen en hun plek in de samenleving vinden. Dat werkt ook andersom: als jeugdigen zich beter ontwik­kelen, zijn er meestal minder gezondheids- en veiligheids­problemen. Door goede preventieve, algemene voorzieningen voor de jeugd, kunnen meer jeugdigen/gezinnen zichzelf redden, met of zonder hulp van andere ouders of vrijwilligers.

Onze ambitie is dat al onze inwoners meedoen in de samenleving en niemand aan de kant staat. Dit omvat verschillende activiteiten. We bieden passende oplossingen voor jongeren, oude­ren en inwoners in een kwetsbare positie. Ook geven we met onze partners invulling aan de transformatie op­dracht. Om te kunnen beoordelen wat de inzet van preventieve activiteiten en inzet van maatwerkvoorzieningen oplevert, is een Monitor Sociaal Domein (MSD) ontwikkeld.

De waarde die onze inwoners aan de voorzieningen geven is het belangrijkste. Regels en protocollen zijn vooral een hulpmid­del. Ons uitgangspunt is de menselijke maat: collectieve voorzieningen en individuele ondersteuning moeten pas­sen op de leefwereld van onze inwoners. Ook vrijwilligers en mantelzorgers worden door ons gefaciliteerd. Bovendien vinden we het belangrijk dat onze maatschappelijke partners samen een hecht netwerk vormen. Daardoor kunnen ook problemen die ontstaan, sneller worden gesignaleerd. De gemeente creëert voorwaarden voor samenwerking en geeft organisaties subsi­die voor hun bijdragen aan maatschap­pelijke programma’s.

De voorzieningen voor sporten en culturele activiteiten in onze gemeente en onze regio, hebben een hoog niveau. Het jeugdsport- en cultuurfonds helpt jongeren uit gezinnen die minder te besteden hebben om die voorzieningen te gebruiken. In 2022 hebben 223 kinderen gebruik gemaakt van het fonds. In 2022 waren dit 223 kinderen en in 2023 waren dit 251 kinderen. Sinds juli 2023 kunnen onze inwoners ook gebruik maken van het volwassen sport- en cultuurfonds. In 2023 is hier in totaal 36 keer gebruik van gemaakt. We faciliteren sport ook door het werk van Team4Talent. Dat team stimuleert sportdeelname onder de jeugd op wijk- en buurtniveau, geeft het bewegingsonderwijs een impuls, maakt het aanbod breder en helpt verenigingen. Met de inzet van beweegcoaches stimuleren wij een gezonde leefstijl onder senioren, mensen met een beperking en chronisch zieken. Cultuur willen wij faciliteren, door ervoor te zorgen, dat er in de kernen een aanbod van cultuur is, dat met elkaar samenhangt en zichtbaar is. Ook willen we cultuureducatie en -partici­patie stimuleren en een toegankelijke en bereikbare culturele infrastructuur realiseren.

Voor meedoen aan de samenleving is gezondheid essentieel. De gemeente heeft een gezondheidsaanpak vastgesteld in de Nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2020-2024 en het Lokaal Preventieakkoord.

Uit de gezondheidsmonitor van de GGD (volwassenenonderzoek 2020) blijkt dat Pijnacker-Nootdorp gemiddeld genomen een ‘gezonde’ gemeente is. Wel is er een aantal kwetsbare doelgroepen, waarvoor we preventieve maatregelen inzetten. Met deze maatregelen en met tal van collectieve voorzieningen zoals publieke gezondheidszorg, sport, cultuur en welzijn, faciliteren we de lokale samenleving, die hierdoor in staat is zich op eigen kracht, gezond en naar vermogen te ontwikkelen.

Volksgezondheid

Samen met onze lokale en regionale partners, zoals scholen, sportverenigingen en welzijnsorganisaties, werken we aan de uitvoering van onze ambities uit de Nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2020-2024 en het Lokaal Preventie Akkoord 2021-2023 en richten we ons de komende jaren op de volgende speerpunten:

• Stimuleren gezonde levensstijl van jongeren en volwassenen;

• Preventie genotmiddelen (waaronder alcoholgebruik, overmatig gamen en gebruik sociale media);

• Bevorderen gezonde (rookvrije) leefomgeving;

• Aanpak bestrijden eenzaamheid.

In 2023 is de uitvoering van het Lokaal Gezondheidsbeleid en Lokaal Preventieakkoord voortgezet. De JOGG-coördinator is in 2023 aan de slag gegaan met de aanpak van overgewicht bij jonge kinderen. Het project Sociaal Vitaal is actief in Nootdorp Centrum West en de Venen Oost. In Delfgauw is eind 2023 gestart met dit programma. Het project in Pijnacker Noord is afgerond en de groepen gaan zelfstandig verder. Voor deelnemers aan de gecombineerde leefstijlinterventies (GLI) is aanvullend beweeg/sport aanbod gekomen. GLI kende vorig jaar ruim 100 deelnemers. In Delfgauw is de KWIEK beweegroute geopend en tot slot is fitstap gestart in de avonduren (onder begeleiding wandelen), speciaal voor inwoners die overdag werken of bezig zijn.

In 2023 hebben we samen met vele partners twee fitfestivals georganiseerd (mei 2023 in Pijnacker en september 2023 in Nootdorp).

Samen met Brijder preventie en GGD Haaglanden heeft Pijnacker-Nootdorp actief meegedaan aan verschillende campagnes gericht op vermindering van alcoholgebruik en roken: 'ik stop (roken) en ik pas (alcohol)'. Verder biedt Brijder online preventie seminars. Ook wordt samengewerkt met het onderwijs in het kader van preventie van roken en vapen.

In 2023 is een coalitieakkoord eenzaamheid getekend met vele regionale en lokale partners. De gemeente heeft een faciliterende rol, waarbij er periodiek netwerkoverleggen plaatsvinden m.b.t. preventie van eenzaamheid.

Over de voortgang van het Lokaal Gezondheidsbeleid en het Lokaal Preventieakkoord rapporteren wij jaarlijks aan de raad. De rapportage is in september 2023 opgeleverd aan de raad. We gaan medio 2024 aan de slag met een nieuwe nota Lokaal Gezondheidsbeleid, dat eind 2024 afgerond zal worden.

Brede SPUK-regeling: Sportakkoord II, Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en Integraal Zorgakkoord (IZA)

Met verschillende zorgakkoorden beoogt de rijksoverheid een bijdrage te leveren aan een gezonde generatie in 2040 met weerbare gezonde mensen die opgroeien, leven, werken en wonen in een gezonde leefomgeving met een sterke sociale basis. De fysieke en mentale gezondheid vanaf het prille begin, de eerste 1000 dagen, wordt bevorderd en behouden en er gaat speciale aandacht uit naar mensen in kwetsbare situaties. Hiermee dragen we ook bij aan het betaalbaar houden van het zorgstelsel, zodat mensen die dat nodig hebben, kunnen blijven rekenen op zorg. Middels de brede SPUK regeling wil het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) meer samenhang faciliteren tussen verschillende thema's in het sociaal domein. Er komt een verschuiving van zorg naar preventie: oftewel van focus op ziekte naar focus op gezondheid. In het Sportakkoord II, het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorgakkoord (IZA) is uitgewerkt hoe dit moet worden vormgegeven. Alle akkoorden samen bieden het fundament voor een samenhangende lokale aanpak op het gebied van gezondheid, sport en bewegen en sociale basis. Regionaal voeren wij het IZA uit door het Regionaal Integraal Gezondheidsakkoord (RIGA), dat op initiatief van zorgkantoor DSW is gesloten.

In 2023 hebben we de subsidie brede SPUK Regeling (2023-2026) aangevraagd bij het Ministerie van VWS, waarvoor we voor 2023 circa €703.000 toegekend gekregen. Hiervan is het ons gelukt om circa €636.000 te benutten in 2023 en is de verwachting dat er circa €40.000 van het budget uit 2023 meegenomen wordt naar 2024. We hebben onze lokale benadering vertaald naar een integraal plan van aanpak voor de jaren 2024 t/m 2026. Het plan voorziet in onze ambities op gebied van gezondheid in algemene zin, sport, bewegen en de sociale basis. Eind 2023 is het plan goedgekeurd, wat inhoudt dat we voor de jaren 2024 t/m 2026 subsidie ontvangen. Met de subsidies betalen we programma's, interventies en activiteiten die zich richten op het bevorderen van een gezonde leefstijl en het terugdringen van gezondheidsachterstanden. Ook wordt met de subsidie de planvorming en activiteiten bekostigd met betrekking tot de aan de SPUK verbonden ketenaanpakken: Gezonde Leefstijl Interventie/overgewicht volwassenen/Kansrijke Start/Kind naar gezonder gewicht/Valpreventie Ouderen/Welzijn op Recept.

Voor de regionale SPUK-IZA verwachten we voor 2023 een bedrag van € 429.533 toegekend te krijgen. Hiermee kunnen eenmalig de kosten van onze medewerkers die zich hebben beziggehouden met de planontwikkeling voor de landelijke zorgakkoorden en de kosten van de praktijkondersteuners jeugd in het sociaal domein, gedekt worden. Wij stellen uw raad voor om deze eenmalige bijdrage toe te voegen aan de reserve sociaal domein.

De verschillende SPUK-regelingen brengen weliswaar kansen, maar zorgen ook voor een grote last door enerzijds de financiële en juridische risico’s en anderzijds omdat het geen structureel geld is. Ook is er nog steeds onduidelijkheid over de verantwoording van de middelen en de wijze waarop accountants de controle gaan uitvoeren.

Pijnacker-Nootdorp is een jonge gemeente. In 2023 was 26,2% van onze bevolking tussen de 0-19 jaar, ten opzichte van 21,1% in Nederland. In vergelijking met andere gemeenten in Zuid-Holland, doen onze jongeren het over het algemeen goed. Zo hebben we minder achterstandsleerlingen, minder werkloze jongeren en hebben onze jongeren minder kans op armoede (bron: www.waarstaatjegemeente.nl).

Ook in 2023 hebben we ingezet op preventie in de jeugdgezondheidszorg en het onderwijs en op samenwerking tussen de partijen. Dit hebben we gedaan op basis van de uitgangspunten uit het kader preventie jeugd: de jeugd groeit gezond, veilig en kansrijk op. De kernteams en het jeugd- en jongerenwerk hebben hier een grote rol in door preventie en vroegsignalering in de wijken en op de scholen. Er is veel aandacht voor ontmoeten van jeugd en jongeren in de wijken. In mei is de pumptrack in Nootdorp geopend. Hiermee is een voorziening voor de (oudere) jeugd gerealiseerd, waar zij kunnen spelen, sporten en ontmoeten. Aanvullend werken we aan een overkapping bij een zitplek daar en werken we aan een ontmoetingsplek binnen bij de Jozefschool. In Delfgauw is in 2023 een dug-out bij de skatebaan gerealiseerd. Onder leiding van het jongerenwerk kunnen jongeren wekelijks inlopen bij Chillings bij de Buren in Delfgauw. In Pijnacker kunnen jongeren elke week kickboksen in de Viergang met het jongerenwerk.

In 2024 verkennen we de mogelijkheden tot uitbreiding van ontmoetingsplekken in de gemeente. Ook stellen stellen we vast of de eerder vastgestelde visie op preventie jeugd aanscherping behoeft, waarbij de scope wordt verbreed naar het hele voorliggende en preventieve veld in het sociaal domein. Dit wordt onderdeel van de nieuwe visie op het sociaal domein, die in 2024 voorgelegd wordt aan de raad.

Normaliseren en de-medicaliseren

Normaliseren is een thema waar we aandacht aan besteden. Via contractmanagement blijven we in gesprek gaan met een aantal van onze aanbieders om te sturen op commitment in onze visie van normaliseren.

Onze partners vragen we actief te handelen vanuit het normaliseer-perspectief. Dat wil zeggen vanuit het perspectief dat het normaal is dat opgroeien een proces is dat gepaard gaat met vallen en opstaan. Bij hulpvragen vanuit inwoners kijken we hoe we de lichtere hulpvragen klein kunnen houden waar kan en doorverwijzen waar nodig. Ook hebben we hierbij aandacht voor welke rol en verantwoordelijkheid ouders hierin hebben en kunnen nemen. Daarnaast streven we ernaar om signalen van jeugdigen thuis, op school en in de omgeving in een zo vroeg mogelijk stadium te herkennen, zodat er snel gehandeld kan worden om verergering van problematiek te voorkomen.

In de regio zijn we aangeschoven aan de Ontwikkeltafels waar gemeenten en jeugdhulpaanbieders samenkomen en participeren wij in het regionale leernetwerk Normaliseren van de Haagse Hogeschool. Dit om het gedachtegoed van normaliseren in de dagelijkse werkprocessen te blijven voeden. Wij richten ons ook op de jeugdgezondheidszorg (JGZ), die een belangrijke rol heeft in de preventie. De JGZ heeft het eerste contactmoment met ouders/opvoeders en kan ondersteuning bieden die nodig is om te werken aan het versterken van het zelfvertrouwen van ouders/opvoeders. Vanuit ons kernteam hebben schoolmaatschappelijkwerkers een belangrijke taak in preventief werken aan de talenten en interesses van kinderen. Zij leggen actief verbinding tussen de kinderen en gezinnen, scholen en voorzieningen in de wijk. Het accent ligt op kansen en talentontwikkeling en problemen van kinderen worden genormaliseerd.

Jeugdgezondheidszorg

De gemeenten Delft, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delfland, Rijswijk, Wassenaar, Westland, Zoetermeer en Pijnacker-Nootdorp, werken op het gebied van jeugdgezondheidszorg samen met Jeugdgezondheidszorg Zuid-Holland West (JGZ-ZHW). Deze samenwerking is vastgelegd in het convenant uitvoering jeugdgezondheidszorg gemeenten Zuid-Holland West 2022-2027.

Vanuit het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) gaat de JGZ vanaf 2024 een belangrijke rol spelen in de ketenaanpakken Kind naar Gezond Gewicht en Kansrijke Start. Voor beide aanpakken zijn hiervoor in 2023 de voorbereidingen getroffen. Regionaal is onderzocht welke kansen er liggen voor regionale samenwerking ten behoeve van versterking van zowel de lokale als regionale ketens. In 2024 wordt de koers voor regionale samenwerking verder uitgezet, waarbij de JGZ een belangrijke positie heeft.

Het overgrote deel van de inwoners is zelfredzaam en participeert zelfstandig in de samenleving. Zij lossen hun eigen problemen op of doen een beroep op hun sociale omgeving. Waar ondersteuning nodig is, kunnen inwoners gebruik maken van door ons gesubsidieerde algemene voorzieningen, zoals het jeugd- en jongerenwerk, de SWOP, Bibliotheek Oostland en de laagdrempelige ondersteuning door de kernteams.

Faciliteren en regisseren preventieve en algemene voorzieningen

De netwerkpartijen (SWOP, Bibliotheek Oostland en Jeugd- en Jongerenwerk) werken samen onder de noemer SBJ Samen Sterk. Gezamenlijk geven zij uitvoering aan een integrale resultaatgerichte opdracht. De opdracht richtte zich op de doelgroepen uit de Wmo, Participatiewet, Jeugdwet en statushouders. De thema's waarmee de netwerkpartijen aan de slag zijn gegaan, zijn wijken die werken, bestaanszekerheid, kansengelijkheid en goede gezondheid.

SBJ Samen Sterk heeft op basis van de inhoudelijke thema's actieprogramma's opgezet, met daarin op elkaar afgestemde activiteiten, zoals het actieprogramma en uitvoeringsplan eenzaamheid 'Samen naar Verbinding 2024-2026'. Deze lokale samenwerking is bekrachtigd met het ondertekenen van een coalitieakkoord 'Samen naar verbinding in Pijnacker-Nootdorp', dat ondertekend is door vijfentwintig organisaties. Hiernaast is er vanuit SBJ Samen Sterk ondersteuning geboden bij de workshopdag rondom het Netwerk Preventie, Schuldhulpverlening en Nazorg Pijnacker- Nootdorp, de uitvoering van Young Leaders en Sociaal Vitaal. Deze projecten zijn inmiddels overgedragen voor de verdere uitvoering aan de SWOP en Gro-up. Daarnaast neemt SBJ deel aan het netwerkoverleg Wijken die Werken en is er in drie wijken (Nootdorp Plan West, Delfgauw Emerald en Pijnacker Noord) gewerkt aan het opzetten van informele netwerken, waarbij professionals, vrijwilligers en inwoners gestimuleerd en ondersteund worden bij het bouwen van een duurzaam netwerk. De kennis en ervaring van de eerste drie wijken wordt uitgewerkt in een methodiekbeschrijving en op basis van (nog op te stellen) wijkprofielen wordt het project in 2024 in drie andere wijken opgestart.

Veilig thuis

Wat betreft Veilig Thuis Haaglanden (VTH) zijn de raden vorig jaar geïnformeerd over het verlengen van de regiovisie huiselijk geweld en kindermishandeling Haaglanden tot uiterlijk 2026. In 2023 is verder, met oog op het toekomstscenario kind- en gezinsbescherming, de verbinding gezocht tussen de regiovisies Huiselijk Geweld en Kindermishandeling en De Toekomst is nu!, de regiovisie Jeugdzorg Haaglanden. Dit is gerealiseerd door onder andere het opleveren van de Routekaart naar Veiligheid, waarin ook de bouwstenen van Beter Samenspel zijn geïntegreerd. De Routekaart naar Veiligheid is voor alle professionals in de regio een hulpmiddel om gezamenlijk gefaseerd te werken aan veiligheid bij de aanpak van huiselijk geweld. Lokaal zien we dat de instroom van adviezen en meldingen de afgelopen jaren stabiel in omvang is geweest. Hetzelfde geldt voor de wachtlijst. Ook in 2023 is actief aandacht besteed aan de Orange the World campagne, waarin aandacht wordt gevraagd voor geweld tegen vrouwen en meisjes.

Wet verplichte GGZ en mensen met verward gedrag

Vanaf 2020 voeren we de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) uit. De Wvggz regelt verplichte behandeling in de Geestelijke gezondheidzorg (Ggz), wanneer dat voor iemand of diens omgeving noodzakelijk is en niet anders kan. Er is gewerkt volgens het uitvoeringsplan 'sluitende aanpak personen met verward gedrag'. Dit kunnen ook mensen zijn buiten de GGZ. Zodra de gegevens over de aantal meldingen ‘sluitende aanpak personen met verward gedrag’ beschikbaar zijn over 2023, zullen we deze, met onze bevindingen, delen met de raad.

Collectief aanvullend vervoer

Tot aan de start van de coronamaatregelen in maart 20202 maakten rond 2.000 inwoners maandelijks gebruik van de Regiotaxi Haaglanden. In de Coronaperiode was het gebruik van de Regiotaxi gemiddeld met 40% gedaald. In 2023 is het gebruik gestegen tot 90% van het gebruik voor de coronamaatregelen. We gaan ervan uit dat dit ook in 2024 zo blijft. Omdat de meeste reizigers een Wmo-indicatie hebben, krijgen zij korting en betaalt de gemeente een deel van de kosten. Wel zien we een stijging van het gebruik van Regiotaxi als OV (dus zonder Wmo-indicatie). Het blijkt dat een aantal reizigers de Regiotaxi (vervoer van deur tot deur) prefeert boven gewoon OV (bus en metro). We hebben een langdurig contract met een vervoerder. Deze vervoerder heeft zich verbonden aan de doelstelling om zero-emissie vervoer aan te bieden. Zo rijden de voertuigen voor een groot deel op waterstof of worden elektrisch aangedreven. De kosten zijn ook in 2023 gestegen als gevolg van een aanpassing van de loonkosten van de chauffeurs, de aanschaf van nieuwe voertuigen en hogere brandstofprijzen (ook van de elektrische voertuigen).

Naast het vervoer van de Regiotaxi is de SWOP op 1 maart 2023 gestart met ANWB Automaatje. Dit is een vervoersservice waarbij 'vrijwillige' chauffeurs met eigen auto minder mobiele plaatsgenoten op verzoek vervoeren tegen een kleine vergoeding. De SWOP coördineert dit. De gemeente ondersteunt dit initiatief en heeft (eenmalig) bijgedragen om de voorbereidingskosten te dekken. De SWOP geeft aan dat in 2023 1281 unieke ritten zijn geboekt.

Subsidieregelingen

Voor het ondersteunen van maatschappelijke initiatieven zijn er verschillende subsidieregelingen. Zo is er de Subsidieregeling voor activiteiten en evenementen van vrijwilligersorganisaties, bedoeld voor de doelgroepen jeugd tot en met 23 jaar, mensen met een beperking en kwetsbare inwoners. Voor het stimuleren en faciliteren van initiatieven van inwoners en inwonersorganisaties hebben wij de Buurtknip. De Buurtknip is een laagdrempelige subsidieregeling voor activiteiten op straat- of buurtniveau. Hiernaast kunnen inwoners een aanvraag indienen voor de Cultuurknip. De Cultuurknip is een subsidieregeling voor kleine culturele initiatieven die de cultuurparticipatie bevorderen. Met het Subsidiebeleidskader Maatschappelijke Voorzieningen 2019-2024 ondersteunen wij onze partners in het maatschappelijk netwerk (zoals de SWOP, Bibliotheek Oostland en het Jeugd- en jongerenwerk), die zich richten op het bieden van ondersteuning in het professioneel en vrijwillig vangnet. Voor de resultaten van de verschillende subsidieregelingen verwijzen wij naar het overzicht 'Wat hebben wij daarvoor gedaan?'

Ondersteuning mantelzorgers en vrijwilligers

De mantelzorgconsulenten van de SWOP bieden mantelzorgers op diverse manieren ondersteuning zoals via collectief aanbod en lotgenotencontact (zoals Grip en Glans, het mantelzorgcafé en mantelzorgwandelingen), individuele contacten en de dag en de week van de mantelzorg. In 2023 is gebleken dat het aantal individuele contacten met mantelzorgers toegenomen is, wat (deels) te maken heeft met de aard van de ondersteuning en meervoudige problematiek. In de individuele gesprekken wordt gekeken of de mantelzorger gebaat zou zijn bij een collectief aanbod, bijvoorbeeld lotgenotencontact of een groepstraining. Zo hebben er in 2023 ook diverse mantelzorgers deelgenomen aan de training Grip en Glans (een groepstraining gericht op de versterking van zelfmanagementvaardigheid en welbevinden). Hiernaast is de pilot dagbesteding bij de SWOP geëvalueerd en maakt deze vanaf 2024 structureel onderdeel uit van het aanbod van de SWOP, waarbij het vanaf 2024 uitgebreid gaat worden naar andere locaties van de SWOP.

Hiernaast maakt de SWOP onderdeel uit van het Ketenoverleg Dementie en zijn mantelzorgers via nieuwsbrieven en via de lokale media geïnformeerd. De mantelzorgconsulten hebben hun expertise verder uitgebreid met de opleiding 'Als helpen niet helpt', een methodiek ter ondersteuning van naasten met een GGZ-diagnose en de training 'Acceptance en Commitment Thearpy (ACT). Ook in 2023 zijn er vrijwilligers ingezet voor het bieden van respijtzorg om mantelzorgers te ontlasten en is er ondersteuning geboden vanuit Vrijwillige Terminale Zorg.

Om onze gemeente toegankelijker en vriendelijker te maken voor alle leeftijden, zijn er in de woonkernen Pijnacker en Nootdorp drie toegankelijke routes gerealiseerd. Dit zijn prettige en veilige looproutes tussen woonzorgcomplexen en de dichtstbijzijnde winkelcentra in Pijnacker Centrum, Pijnacker Zuid en Nootdorp Centrum. Deze routes zijn herkenbaar door gekleurde tegels en geschikt voor mensen die minder goed ter been zijn.

Tijdens de Week van de Mantelzorg (5 - 10 juni 2023) hebben zich 166 mantelzorgers ingeschreven en is er 404 keer meegedaan aan een activiteit. Ook deze edititie van de Week van de Mantelzorg werd door de mantelzorgers gewaardeerd met een 8,8. Mantelzorgers waarderen de verbondenheid, herkenning en de waardering tijdens deze week. Op de Dag van de Mantelzorg op 10 november kon er deelgenomen worden aan een lezing over Geluk en Positieve Gezondheid, waarbij zowel mantelzorgers, als mensen die zorg krijgen en professionals uitgenodigd waren. Er is door zo'n 140 mensen deelgenomen aan de lezing.

Het Vrijwilligers Informatie Punt (VIP) heeft in 2023 74 vrijwilligers bemiddeld via de vacaturebank, maar ook via gesprekken. In 2023 zijn er in totaal 153 vrijwilligers aangemeld voor vrijwilligerswerk en is het aantal beschikbare vacatures toegenomen van 155 in 2022 naar 216 in 2023. Ook dit jaar is er weer actief ingezet tijdens NL Doet door de verschillende vrijwilligersorganisaties. Er hebben 23 organisaties met ruim 225 vrijwilligers deelgenomen.

Het VIP heeft in 2023 contact gezocht met de organisaties met vacatures in de vacaturebank om stil te staan bij het account van de organisatie en de vacatures die nog online staan. Hiernaast is aandacht besteed aan de zichtbaarheid en vindbaarheid van de nieuwe website en via de nieuwsbrief zijn organisaties geinformeerd over bijeenkomsten van Fonds 1818, Sociale Veiligheid in de Sport, Sociale Hygiëne, maatschappelijke stages, aanvragen VOG, UBO-wetgeving, verzekeringen voor evenementen, vertrouwenspersoon en de collectieve vrijwilligersverzekering. In samenwerking met het netwerk Jeugdoverleg Pijnacker Nootdorp en de gemeente is een Vrijwilligers Special uitgegeven via de Eendracht, Telstar en zijn de vrijwilligers bedankt voor hun inzet via de Robin Best reclameborden, die door de hele gemeente staan.

In plaats van de stagemarkt zijn leerlingen in 2023 via de vacaturebank op zoek gegaan naar een stage en konden zij terecht bij het spreekuur als er meer ondersteuning nodig was. Met de overname van Young Connection door de SWOP wordt de kennis en de samenwerking met maatschappelijke organisaties uitgebreid, om om op deze manier nog meer kansen en mogelijkheden te creeëren voor samenwerking tussen jongeren en organisaties.

Cultuur

De hoofdlijnen van de Cultuurnota 'Verbinden door cultuur' zijn ook in 2023 uitgevoerd. In samenwerking met Pijnacker-Nootdorp-Cultuur is in 2023 de Uit-agenda uitgebreider gevuld met activiteiten in de gemeente en er is opnieuw cultuureducatie aangeboden op de scholen vanuit Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK). Hiernaast hebben er diverse culturele evenementen en activiteiten plaatsgevonden zoals de jubileumviering van de Dansacker vanwege het 40-jarig bestaan, het Verbeeldingsweekend, dat vanwege het 30-jarig bestaan nog uitgebreider was, het 50-jarig bestaan van de Trucker en de succesvolle edities van Nootpop in Nootdorp en Zuidpop in Pijnacker. Ook zijn verschillende structurele en eenmalige culturele activiteiten en evenementen met subsidie ondersteund en zijn er kleinschalige culturele activiteiten ondersteund vanuit de Cultuurknip. Het project Ieder jaar een nieuw kunstwerk is begin dit jaar afgerond met het kunstwerk 'De beer' op de Markt in Nootdorp.

In 2023 hebben negen gemeentelijke- en rijksmonumenten in Pijnacker, Nootdorp en Delfgauw hun deuren geopend voor de Open Monumentendag. Met betrekking tot ons cultureel erfgoed zijn er in 2023 door eigenaren van gemeentelijke monumenten zes aanvragen ingediend voor monumentensubsidie, waarvan vijf aanvragen toegekend zijn. Hiermee is een bijdrage geleverd aan het in stand houden van het cultureel erfgoed. De cultuurcoördinator speelt een belangrijke rol in het verbinden en ondersteunen van het culturele veld en realiseert in samenwerking met de Noitdorpsche Historiën en Historisch Genootschap Oud-Pijnacker een vijtiental monumentenborden op historische plekken in de gemeente. Deze borden worden begin 2024 onthuld.

Het ontwerpproces van het Sociaal Cultureel Centrum in Pijnacker is in 2023 verder vormgegeven. De gebruikers vanuit het culturele veld en de klankbordgroep met een afvaardiging van bewoners, winkeliers en ondernemers zijn nauw betrokken bij het vervolg van het ontwerpproces. In maart 2023 is het schetsontwerp aan de raad gepresenteerd, waarbij de architect een toelichting heeft gegeven over het schetsontwerp en er stilgestaan is bij het ontwerpproces, het participatietraject, de planning en het proces. Vervolgens is juni 2023 het voorlopig ontwerp aan de raad gepresenteerd, waarbij het participatietraject, de bouwkosten, de planning en het proces zijn toegelicht. Op 3 juli 2023 zijn de omwonenden over het ontwerp geinformeerd tijdens een bijeenkomst in de Beatrixschool. Begin 2024 wordt het voorstel voor de realisatie van het SCC voorgelegd aan de raad. Het voormalige Rabobank gebouw is ook in 2023 gebruikt voor een succcesvolle, steeds wisselende, expositie van etalagekunst door lokale kunstenaars.

Sportbeleid en activering

Onze gemeente kent een rijk en gevarieerd aanbod aan sportorganisaties. Zowel sportverenigingen, als commerciële aanbieders. De meest recente cijfers over het percentage 'niet sporters' in onze gemeente stammen uit 2022. Het percentage 'niet sporters' in onze gemeente was toen 39,8 tegen een landelijk percentage van 46,4. In 2021 was 38,8% van de mannen en 22,8% van de vrouwen aangesloten bij een sportvereniging tegenover landelijk 31,8%, respectievelijk 16,8% (bron: waarstaatjegemeente.nl).

In 2023 hebben wij het Sportakkoord PN 2023-2026 opgesteld. Dit nieuwe sportakkoord is een vervolg op het Sportakkoord PN 2020-2022 en de Nota sport en bewegen uit 2017 en gebaseerd op het landelijke Sportakkoord II: ‘Sport versterkt’. De komende jaren ligt de nadruk op het versterken van de lokale sportorganisaties. In het Sportakkoord PN 2023-2026 zijn, zonder volledig te zijn, de volgende interventies en activiteiten opgenomen:

1. Verenigingsondersteuning sportverenigingen

2. Bewegend Leren in het primair onderwijs

3. Nationale Sportweek

4. Ondersteuning beweegactiviteiten voor mensen met beginnende geheugenproblemen

5. Sociaal Vitaal voor inactieve senioren die eenzaamheid ervaren

6. Samenwerkingsverband 'Inclusief sport en bewegen Haaglanden'

7. Facilteren lerend netwerk vakleerkrachten bewegingsonderwijs

De inzet van de sportfunctionarissen van Team4Talent (T4T) is in 2023 onverminderd door gegaan. T4T richt zich op het organiseren en faciliteren van sport- en beweegactiviteiten voor de jeugd op school, bij de kinderopvang, in de wijk en bij de sportvereniging. Eén van de taken waar T4T zich op richt is het ondersteunen van sportverenigingen. Hiervoor is een verenigingsondersteuner beschikbaar voor gemiddeld acht uur per week. Samen met de verenigingsondersteuner is medio 2023 een vitaliteitsscan sport uitgevoerd. De vitaliteitsscan brengt in beeld hoe toekomstbestendig en vitaal een sportvereniging is. Uit de analyse van de scan kwam naar voren dat het macro gezien goed gaat met de sportverenigingen in onze gemeente. Op micro niveau zijn er aandachtspunten, waaronder de beschikbaarheid van binnensportaccommodaties gedurende het winterseizoen. Met de ingebruikname van de nieuwe en grotere Jan Janssen sporthal in Nootdorp en de nieuwe binnensportvoorziening in Pijnacker Noord in 2024 wordt voorzien in meer capaciteit voor de binnensport.

Naast de sportfunctionarissen van T4T beschikken wij sinds 2017 over beweegcoaches. De beweegcoaches richten zich op de doelgroepen senioren, aangepast sporten en chronisch zieken (waaronder inwoners met obesitas en long-covid patiënten). Bij de beweegcoaches zijn de SWOP, Pieter van Foreest, Ipse de Bruggen en Stichting VTV als partner betrokken. Er zijn afspraken gemaakt voor vier jaar: 2023-2026.

Sportvoorzieningen

In Nootdorp is in juni 2023 gestart met de bouw van de nieuwe Jan Janssen sporthal. Deze nieuwe sporthal is groter dan de oude Jan Janssen sportzaal. De oplevering van de nieuwe Jan Janssenhal is voorzien aan het einde van het eerste kwartaal in 2024. Tijdens de bouw van de nieuwe sporthal zijn de gebruikers ondergebracht in een tijdelijke voorziening. Hiermee kon het bewegingsonderwijs en konden de activiteiten van de sportverenigingen tijdens de sloop en gedurende de periode van nieuwbouw worden voortgezet. In Pijnacker is begonnen met de bouw van een nieuwe voorziening voor het bewegingsonderwijs als onderdeel van het onderwijscluster aan de Groen van Prinstererlaan in Pijnacker Noord. De realisatie verloopt volgens planning. De verwachting is dat de voorziening in oktober van 2024 klaar is.

Voor wat betreft de buitensportaccommodaties is in de zomerperiode de renovatie en de herinrichting van het korfbalcomplex van Avanti uitgevoerd. Daarnaast is er groot onderhoud uitgevoerd aan een drietal natuurgrasvoetbalvelden op de diverse sportcomplexen en is er ledverlichting gerealiseerd op de velden 4 en 9 op De Groene Wijdte. Hiernaast zijn er gesprekken geweest met het bestuur van de Hockeyclub Pijnacker voor de vervanging van de kunstgrashockeyvelden en met de besturen van DSVP en Oliveo over de sportvelden ter voorbereiding op het nieuwe beheerplan sportvelden 2024-2027.