Het programma Onderwijs en kinderopvang bestaat uit drie onderdelen:

1. Openbaar basisonderwijs;

2. Huisvesting onderwijs en opvang in kindcentra;

3. Onderwijsbeleid en leerlingzaken, inclusief volwasseneneducatie.

Met de uitwerking van deze onderdelen willen we dat inwoners zich kunnen ontwikkelen tot volwaardig en verantwoorde­lijk lid van de samenleving.

Met dit programma willen we bereiken dat er basisvoorzieningen zijn, waardoor jongeren zich zo goed mogelijk kunnen ontwik­kelen in hun woon- en leefomgeving. Scholen en maatschappelijke (netwerk)organisaties helpen ouders en jongeren bij vragen over opvoeden en opgroeien.
In de eerste plaats willen wij bereiken dat jongeren naar school gaan en daar­bij begeleiding en - als dat nodig is - zorg krijgen. Daarvoor is het belangrijk dat jongeren zijn ingeschreven als leerling en ook echt onderwijs volgen.
In de tweede plaats willen we dat jongeren een startkwalificatie halen van ten minste een diploma havo, vwo of mbo niveau 2. En dat jongeren met een onderwijsachterstand deze tijdens hun schoolloopbaan kun­nen inlopen. Ook volwassenen die geen startkwalificatie hebben moeten zich verder kunnen ontwikkelen. Daarvoor kun­nen ze het aanbod van volwasseneneducatie gebruiken.

In Pijnacker-Nootdorp wonen relatief veel jongeren. In het schooljaar 2022-2023 woonden er in onze gemeente 14.792 jongeren in de leeftijd van 5 tot 23 jaar.

Onderwijshuisvesting

Met het uitvoeren van wettelijke taken op het gebied van onderwijshuisvesting, faciliteren wij het onderwijs aan onze jeugd en jongeren in de gemeente. Wij doen dat op basis van de Visie op de samenwerking onderwijs en opvang en het Integraal Huisvestingsplan Kindcentra 2023.
In Nootdorp werken wij aan vervangende nieuwbouw van kindcentrum Regenboog (Hart van Nootdorp).
In Pijnacker is de nieuwbouw van kindcentrum Vlinderboom in gebruik genomen en heeft de Keizerskroon volledig intrek genomen in het Nest. Voor de Mariaschool en de Beatrixschool gaat het om (vervangende) uitbreiding van bestaande voorzieningen. In Pijnacker Noord is gestart met de realisatie van permanente nieuwbouw voor de Casaschool, vervangende nieuwbouw van de Schatkaart en een voorziening voor het bewegingsonderwijs. VO-school Stanislas Pijnacker bereidt een uitbreiding voor in verband met een groeiend leerlingenaantal.
In Delfgauw is de komende jaren sprake van een stabiel aantal leerlingen en zijn de huidige onderwijsfaciliteiten toereikend.

Integraal Huisvestingsplan Onderwijs

Begin 2023 is het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHPO) uit 2021, in samenwerking met het onderwijs en de kinderopvangorganisaties, geactualiseerd naar het Integraal Huisvestingsplan Kindcentra (IHPK). Het IHPK geeft een gemeentebreed overzicht van alle onderwijshuisvestingsprojecten en de ontwikkelingen die er spelen. Daarnaast bevat het onze visie op huisvesting onderwijs en opvang en onze beleidsambities. Het IHPK is in februari door de raad vastgesteld en vervangt bestaande (visie)documenten op het gebied van onderwijshuisvesting.

Wet Meer Ruimte voor nieuwe scholen

Per 1 juni 2021 is de wet Meer Ruimte voor Nieuwe Scholen in werking getreden. Deze wet maakt het mogelijk om op basis van belangstelling van ouders een school te kunnen stichten en voor bekostiging in aanmerking te brengen. In 2023 zijn geen initiatieven aangemeld bij DUO¹ voor een nieuwe school in onze gemeente.

Samen Naar School Klas

In augustus is de Triangel in Delfgauw, in samenwerking met Stichting Iep, een Samen Naar School Klas gestart. Dit is een speciaal aangepaste klas binnen het reguliere primair onderwijs, bedoeld voor kinderen met een ernstige beperking. In deze klas ontvangen de leerlingen onderwijs op maat, met de benodigde zorg en ondersteuning vanuit Stichting Iep. Waar mogelijk nemen de leerlingen deel aan activiteiten in de reguliere klassen.

Voorschoolse voorzieningen

In 2023 hebben zowel SkippyPepijn als Gro-up kinderopvang VVE-peuteropvang aangeboden in alle kernen. Hiermee hebben we een gespreid en voldoende voorschools aanbod van goede kwaliteit gegarandeerd. SkippyPepijn en Gro-up bieden peuteropvang aan voor verschillende doelgroepen. Voor kinderen met een risico op een taal- en ontwikkelingsachterstand is er voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Alle peuters met een risico op een achterstand krijgen zestien uur peuteropvang per week, de overige peuters krijgen acht uur per week aangeboden.

In 2023 hebben 140 kinderen deelgenomen aan het VVE-programma. Dankzij de samenwerking tussen Jeugdgezondheidszorg (JGZ), SkippyPepijn en Gro-up, worden deze kinderen tijdig gesignaleerd en bereikt. In 2023 zagen we de daling in het algemeen gebruik van peuteropvang doorzetten. Net als in 2022 zagen we ook het afgelopen jaar een verhoudingsgewijze toename van het aantal doelgroepkinderen dat de peuteropvang bezoekt. In het najaar constateerden we een bereik van 77% doelgroeppeuters in onze gemeente.

Lokaal educatieve agenda (LEA)

In 2023 is samen met de onderwijs- en jeugdpartners gewerkt aan een nieuwe Lokaal Educatieve Agenda (LEA). In december hebben wij de LEA 2024 vastgesteld. In de Lokaal Educatieve Agenda (LEA) maken wij samen met de schoolbesturen, peuter- en kinderopvangorganisaties en andere educatieve- en jeugdpartners afspraken over de ontwikkeling van het lokale onderwijs, de kinderopvang en in bredere zin: de jeugd. Dat doen we, omdat we vanuit verschillende rollen en bevoegdheden, samen verantwoordelijk zijn voor en belang hebben bij goede basisvoorzieningen, waar onze kinderen en jongeren zich in hun eigen woon- en leefomgeving zo goed mogelijk kunnen ontwikkelen.

De leidraad van de LEA voor de komende jaren is ‘Groot denken en klein doen’. De gesprekken die we dit jaar met alle LEA-partners en met de 21 scholen voerden, gaven ons nieuwe inzichten en heeft ons geïnspireerd om de samenwerking binnen de LEA anders vorm te geven. De nieuwe LEA wordt dicht bij de scholen, in de kernen en passend op wat speelt in de wijk, uitgevoerd. In deze LEA gaan we voor meer focus en de mogelijkheid om te differentiëren in prioriteiten per kern. De basis zijn de wettelijke taken en de onderwerpen waar de scholen of de wijk elkaar kan versterken. We sluiten aan bij de ontwikkeling van kindcentra. De uitvoeringsagenda wordt in 2024 in samenwerking met de scholen en kinderopvangorganisaties opgesteld, aan de hand van de ontwikkelingen en opgaven per kern.

Leerlingvervoer

Over de eerste vijf maanden van het schooljaar 2023 - 2024 (augustus t/m december) constateren wij dat er een hardnekkig probleem is in het leerlingenvervoer. Dit heeft te maken met een tekort aan personeel bij onze vervoerder Noot en dit leidt tot problemen bij de inzet van busjes. Hierdoor komt een aantal leerlingen niet op tijd aan (op school of te laat thuis). Het aantal gegronde klachten over het vervoer van Noot over deze periode bedraagt 283. Het overgrote deel van de klachten betreffen: niet opgehaald (40), lange reistijd (46) en te late taxi (162). Ter vergelijking het aantal klachten over het gehele schooljaar 2022 - 2023 bedroeg 334.

De regio H5 waar Pijnacker-Nootdorp toebehoort is in gesprek met Noot om de problemen op te lossen. Inmiddels heeft de Regio H5 juridisch advies aangevraagd over eventuele te nemen vervolgstappen als de situatie niet gaat verbeteren (bijvoorbeeld het opleggen van een malus of boete voor het niet verbeteren van de performance).

Verder zijn we aan het onderzoeken of we het gebruik van de busjes kunnen verminderen door de zelfredzaamheid van leerlingen te bevorderen (bijvoorbeeld door stimuleren gebruik OV en fiets).

Verzuim

De gemeente voert een actief beleid in het voorkomen en bestrijden van schoolverzuim en het terugdringen van voortijdig schoolverlaten (VSV). Doordat we de VSV-jongeren en jongeren met (beginnend) verzuim actief benaderen, kunnen we tijdig signaleren en ingrijpen. Dit voorkomt dat het schoolverzuim toeneemt. Hierdoor hebben leerlingen een grotere kans om een startkwalificatie (een startkwalificatie is een havo-, vwo- of mbo-2 diploma) te behalen en vervolgens meer mogelijkheden op de arbeidsmarkt.

Voor verzuimmeldingen van jeugdigen in de leerplichtige leeftijd maken we onderscheid tussen absoluut verzuim en relatief verzuim. Het leerplichtteam heeft in totaal 59 absoluut verzuim dossiers behandeld. Dit betekent dat de jeugdige niet op een school of instelling ingeschreven staat. Het leerplichtteam heeft in totaal 400 relatief verzuimmeldingen behandeld. Dit betekent dat de jeugdige ingeschreven staat op een school, maar verzuimt van school of veelvuldig te laat komt. Dit heeft in één geval geleid tot een proces verbaal.

Grafiek 5.2 geeft de ontwikkeling van het relatief verzuim in de afgelopen vijf jaar weer. De cijfers van onze gemeente zijn afgezet tegen de landelijke cijfers.

In grafiek 5.3 is te zien dat wij lager scoren dan het landelijk gemiddelde bij absoluut verzuim. Er zijn 59 meldingen ontvangen in het schooljaar 2022-2023. Het betekent dat de jeugdige op dat moment niet staat ingeschreven op een school of instelling. Het gaat hier met name om verhuisleerlingen. De mutaties zijn dan niet tijdig verwerkt door DUO. De defintieve gegevens vanuit DUO over 2023 zijn nog niet bekend.

RMC-functie staat voor Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten. Doel van de RMC-functie is het scheppen van voorwaarden voor jongeren, om de voor hen hoogst haalbare en meest passende onderwijs- en/of arbeidsmarktpositie te bereiken. Het gaat hier om jongeren van 12 tot 23 jaar. De uitvoering van de RMC-wetgeving is goed verankerd, waarbij het team opleiding en werk veel (dreigend) voortijdigschoolverlaters met succes begeleidt. Vanaf 1 januari 2024 gaat de naam RMC over naar Doorstroompunt. Met deze nieuwe naam verandert er niets in de (wettelijke) taken en werkzaamheden.

In het schooljaar 2022-2023 woonden 14.792 jongeren in onze gemeente in de leeftijd van 5 tot 23 jaar, daarvan behaalden 767 jongeren een startkwalificatie (een startkwalificatie is een havo-, vwo- of mbo-2 diploma). Grafiek 5.4 laat zien dat het aantal jongeren zonder startkwalificatie in onze gemeente de afgelopen jaren lager lag in vergelijking met de landelijke cijfers.

Het aantal voortijdig schoolverlaters zonder startkwalificatie op het Voortgezet Onderwijs over het schooljaar 2022-2023 is 86. Hiervan komen 34 leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs waar leerlingen vaker de overstap maken richting arbeid. Het aantal voortijdig schoolverlaters zonder startkwalificatie op het MBO over het schooljaar 2022-2023 is 160.

Om het aantal voortijdig schoolverlaters terug te dringen wordt de regionale samenwerking 'MBO als werkplaats' verkend. Dit is een integrale samenwerking van onderwijs en zorg, binnen de onderwijsinstelling of zo dichtbij mogelijk, die past bij de wens tot nauwe samenwerking van het onderwijs en het gehele sociaal domein.

Jongeren in een kwetsbare positie (JIKP)

De groep JIKP bestaat uit jongeren uit het Praktijkonderwijs (PrO), voorgezet speciaal onderwijs (VSO), vmbo basisberoepsgerichte leerweg en mbo-entree onderwijs. Deze jongeren zijn vaak niet in staat om het wettelijk minimumloon te verdienen of te werken zonder extra begeleiding van een jobcoach. De leerlingen met uitstroom richting werk worden gekoppeld aan een klantmanager Werk en Inkomen van het team Doelgroep Banenafspraak van de gemeente Pijnacker-Nootdorp, waardoor loonkostensubsidie en een garantiebaan sneller realiseerbaar zijn. Het team Doelgroep Banenafspraak sluit aan bij de netwerkoverleggen op de praktijkscholen in Delft (Grotius PrO en Laurentius), waarbij de uitstroom van de leerlingen besproken wordt. Leerlingen die doorstromen naar vervolgopleiding worden gemonitord door RMC. Leerlingen die uitstromen naar werk worden door het team Doelgroep Banenafspraak begeleid richting een (garantie)baan of beschut werk. Hierbij werkt het team Doelgroep Banenafspraak o.a. samen met het Werkgeversservicepunt, De Binnenbaan, Werkse, de Hoogwerkers en maakt het gebruik van diverse werkfit- en oriëntatietrajecten. Jaarlijks is in de maand november een Meet & Greet met werkgevers in de ZHC-regio. Het team Doelgroep Banenafspraak is betrokken geweest bij de organisatie van The Next Step. Dit is een jaarlijkse oriëntatiebeurs dagbesteding en (beschut)werk voor leerlingen op het praktijk en voortgezet onderwijs uit de gemeenten Zoetermeer, Pijnacker-Nootdorp en Lansingerland.

Bij de aanpak van laaggeletterdheid en het bieden van trajecten taal, rekenen en digitale vaardigheden aan volwassen inwoners werken we samen met gemeenten van de arbeidsmarktregio Zuid-Holland Centraal (met uitzondering van inburgeraars, want die volgen een inburgeringstraject). Zoetermeer is de contractgemeente en beheert de educatiemiddelen die door het rijk ter beschikking worden gesteld en zorgt voor betaling aan de gecontracteerde taalaanbieders. We hebben in Pijnacker-Nootdorp twee aanbieders: één aanbieder van formele trajecten gericht op certificering en niveauverhoging en één aanbieder van nonformele trajecten gericht op participatie. Voor beide partners stelt Zoetermeer jaarlijks middelen beschikbaar (vanuit het budget educatiemiddelen van het Rijk dat bestemd is voor de Arbeidsmarktregio Zuid-Holland Centraal).

Vanaf september 2022 worden de formele taaltrajecten verzorgd door NL Training, onder meer op de locatie Buurt& Zo in Pijnacker. De nonformele trajecten worden aangeboden door Taalhuis van Bibliotheek Oostland. Deze vinden plaats in de bibliotheek te Pijnacker, maar ook op locatie in Nootdorp (CulturA&Zo).

In 2023 hebben ruim 200 inwoners meegedaan aan een traject van het Taalhuis, merendeels gericht op taal. Er zijn ruim 50 taalvrijwilligers actief. Het Taalhuis gaat het aanbod actualiseren en de inzet van vrijwilligers in 2024 stroomlijnen. Ook wordt extra personeel aangetrokken om de dagelijkse coördinatie en aansturing te verbeteren.

.