Algemene omschrijving
Het programma collectieve voorzieningen bestaat uit de volgende onderdelen:
Volksgezondheid;
Jeugd en jeugdgezondheidszorg;
Samenkracht en burgerparticipatie;
Cultuur;
Sportbeleid, activering en sportvoorzieningen.
Met de uitwerking van deze onderdelen willen we met algemene en vrij toegankelijke voorzieningen bijdragen aan de ontwikkeling, participatie en zelfredzaamheid van onze inwoners. Dit programma heeft een duidelijke relatie met programma 7 waarin individuele (zorg-)voorzieningen worden behandeld.
In het programma collectieve voorzieningen gaat het om activiteiten en diensten, waarmee we zoveel mogelijk willen voorkomen, dat onze inwoners een beroep moeten doen op individuele voorzieningen. Of die daarop juist een aanvulling zijn. Collectieve voorzieningen zijn van belang voor preventie, het vroeg signaleren van problemen en het benutten van de eigen mogelijkheden van inwoners.
Wat wilden we bereiken ?
Participatie, zelfredzaamheid, gezondheid en ontwikkeling van inwoners
Inwoners zijn gezond en ontwikkelen zich naar vermogen
De jeugd groeit gezond, veilig en kansrijk op
Inwoners zijn zo zelfredzaam mogelijk en participeren in de samenleving
1. Faciliteren samenkracht en burgerparticipatie
2. Bepalen uitvoering taken Wet Publieke gezondheid
3. Bepalen toegang sociaal domein (kernteams)
4. Faciliteren en regisseren preventieve voorzieningen jeugd
5. Faciliteren van sportvoorzieningen
6. Faciliteren van cultuurvoorzieningen
7. Faciliteren en regisseren preventieve en algemene voorzieningen sociaal domein
8. Faciliteren ondersteuning mantelzorgers en vrijwilligers
Met dit programma willen we enerzijds bereiken dat inwoners zelfstandig kunnen meedoen in de samenleving, zich daarin kunnen ontwikkelen en zich inzetten voor de medemens en de maatschappij. Anderzijds dat jeugd kansen krijgt en mogelijkheden om gezond en veilig op te groeien. Daardoor kunnen ze hun talenten ontwikkelen en hun plek in de samenleving vinden. Dat werkt ook andersom: als jeugdigen zich beter ontwikkelen, zijn er meestal minder gezondheids- en veiligheidsproblemen. Door goede preventieve, algemene voorzieningen voor de jeugd, kunnen meer jeugdigen/gezinnen zichzelf redden, met of zonder hulp van andere ouders of vrijwilligers.
Onze ambitie is dat al onze inwoners meedoen in de samenleving en niemand aan de kant staat. Dit omvat verschillende activiteiten. We bieden passende oplossingen voor jongeren, ouderen en inwoners in een kwetsbare positie. Ook geven we met onze partners invulling aan de transformatie opdracht. Om te kunnen beoordelen wat de inzet van preventieve activiteiten en inzet van maatwerkvoorzieningen oplevert, is een Monitor Sociaal Domein (MSD) ontwikkeld.
De waarde die onze inwoners aan de voorzieningen geven is het belangrijkste. Regels en protocollen zijn vooral een hulpmiddel. Ons uitgangspunt is de menselijke maat: collectieve voorzieningen en individuele ondersteuning moeten passen op de leefwereld van onze inwoners. Ook vrijwilligers en mantelzorgers worden door ons gefaciliteerd. Bovendien vinden we het belangrijk dat onze maatschappelijke partners samen een hecht netwerk vormen. Daardoor kunnen ook problemen die ontstaan, sneller worden gesignaleerd. De gemeente creëert voorwaarden voor samenwerking en geeft organisaties subsidie voor hun bijdragen aan maatschappelijke programma’s.
De voorzieningen voor sporten en culturele activiteiten in onze gemeente en onze regio, hebben een hoog niveau. Het jeugdsport- en cultuurfonds helpt jongeren uit gezinnen die minder te besteden hebben om die voorzieningen te gebruiken. In 2024 hebben er in totaal 253 kinderen gebruik van het fonds gemaakt, ten opzichte van 223 in 2022 en 251 in 2023. Sinds juli 2023 kunnen onze inwoners ook gebruik maken van het volwassen sport- en cultuurfonds. In 2024 is hier totaal 94 keer gebruik van gemaakt, ten opzichte van 36 keer in 2023. We faciliteren sport ook door het werk van Team4Talent. Dat team stimuleert sportdeelname onder de jeugd op wijk- en buurtniveau, geeft het bewegingsonderwijs een impuls, maakt het aanbod breder en helpt verenigingen. Met de inzet van beweegcoaches stimuleren wij een gezonde leefstijl onder senioren, mensen met een beperking en chronisch zieken. Cultuur willen wij faciliteren, door ervoor te zorgen, dat er in de kernen een aanbod van cultuur is, dat met elkaar samenhangt en zichtbaar is. Ook willen we cultuureducatie en -participatie stimuleren en een toegankelijke en bereikbare culturele infrastructuur realiseren.
Voor meedoen aan de samenleving is gezondheid essentieel. De gemeente heeft een gezondheidsaanpak vastgesteld in de Nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2020-2024 en de nieuwe Nota Lokaal Gezondheidsbeleid is in ontwikkeling om per 2025 in te gaan.
Inwoners zijn gezond en ontwikkelen zich naar vermogen
Uit de verschillende gezondheidsmonitoren van de GGD blijkt dat Pijnacker-Nootdorp gemiddeld genomen een ‘gezonde’ gemeente is. Wel is er een aantal kwetsbare doelgroepen, waarvoor we preventieve maatregelen inzetten. Met deze maatregelen en met tal van collectieve voorzieningen zoals publieke gezondheidszorg, sport, cultuur en welzijn, faciliteren we de lokale samenleving, die hierdoor in staat is zich op eigen kracht, gezond en naar vermogen te ontwikkelen.
Volksgezondheid
Samen met onze lokale en regionale partners, zoals scholen, sportverenigingen en welzijnsorganisaties, werken we aan de uitvoering van onze ambities uit de Nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2020-2024 en richten we ons op de volgende speerpunten:
Stimuleren gezonde levensstijl van jongeren en volwassenen;
Preventie genotmiddelen (waaronder alcoholgebruik, overmatig gamen en gebruik sociale media);
Bevorderen gezonde (rookvrije) leefomgeving;
Aanpak bestrijden eenzaamheid.
In 2024 is de uitvoering van het Lokaal Gezondheidsbeleid voortgezet. De JOGG-coördinator heeft een plan van voor de aanpak van overgewicht bij jonge kinderen opgesteld en heeft samen met de gezondheidsadviseur van de GGD een programma gezonde kinderopvang opgesteld dat eind 2024 van start is gegaan. Het project Sociaal Vitaal is actief in Nootdorp Centrum West en de Venen Oost. In Delfgauw is eind 2023 gestart met dit programma. Het project in Pijnacker Noord is afgerond en de groepen gaan zelfstandig verder. Voor deelnemers aan de gecombineerde leefstijlinterventies (GLI) is aanvullend beweeg/sport aanbod gekomen. GLI kende vorig jaar ruim 100 deelnemers. Fitstap (onder begeleiding wandelen) is succesvol voortgezet (meerdere groepen), ook in de avonduren speciaal voor inwoners die overdag werken of bezig zijn.
Samen met Brijder preventie en GGD Haaglanden heeft Pijnacker-Nootdorp ook in 2024 actief meegedaan aan verschillende campagnes gericht op vermindering van alcoholgebruik en roken: 'ik stop (roken) en ik pas (alcohol)'. Verder biedt Brijder online preventie seminars. Ook wordt samengewerkt met het onderwijs in het kader van preventie van roken en vapen.
In 2024 is er gestart met het opstellen van een nieuwe nota Lokaal Gezondheidsbeleid. De nota is eind 2024 is afgerond en zal naar verwachting in maart 2025 in de raad worden behandeld. In de nota zijn de speerpunten voor het beleid vanaf 2025 opgenomen en is er ook ruimte gemaakt voor een terugblik over de beleidsperiode 2020 - 2024.
Brede SPUK-regeling: Sportakkoord II, Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en Integraal Zorgakkoord (IZA)
De rijksoverheid wil met diverse zorgakkoorden bijdragen aan een gezonde generatie in 2040. Het doel is weerbare en gezonde mensen die leven in een gezonde omgeving met een sterke sociale basis. Specifieke aandacht gaat uit naar de eerste 1000 dagen en er gaat speciale aandacht uit naar mensen in kwetsbare situaties. Hiermee dragen we bij aan het bevorderen van de gezondheid en zorg betaalbaar te houden. De brede SPUK-regeling van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) faciliteert meer samenhang tussen verschillende sociale domeinthema's en verschuift de focus van zorg naar preventie. Dit is uitgewerkt in het Sportakkoord II, het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorgakkoord (IZA). Regionaal voeren wij het IZA uit via het Regionaal Integraal Gezondheidsakkoord (RIGA), een initiatief van zorgkantoor DSW. In 2023 hebben we subsidie aangevraagd voor de jaren 2023 t/m 2026 en dit vertaald naar een integraal plan voor 2024 t/m 2026. Eind 2023 is dit plan goedgekeurd, waardoor we subsidie ontvangen voor 2024 t/m 2026.
In 2024 is ruim 90% van het beschikbare budget van de Brede SPUK ingezet voor programma's, interventies en activiteiten die zich richten op het bevorderen van een gezonde leefstijl en het terugdringen van gezondheidsachterstanden. Ook wordt met de subsidie de planvorming en activiteiten bekostigd met betrekking tot de aan de SPUK verbonden ketenaanpakken: Gezonde Leefstijl Interventie (overgewicht volwassene), Kansrijke Start, Kind naar gezonder gewicht, Valpreventie Ouderen en Welzijn op Recept.
Landelijk is er in het najaar van 2024 onrust ontstaan wat betreft het Integraal Zorgakkoord vanwege het feit dat de VNG uit het akkoord is gestapt. Dit heeft veel ruis teweeggebracht en werkt door in 2025. Voor de regionale SPUK-IZA verwachten we voor 2025 wederom middelen. Hiernaast staat de regio voor het eerste half jaar van 2025 garant voor de inzet van onze medewerkers die zich beziggehouden met de planontwikkeling voor de landelijke zorgakkoorden.
De jeugd groeit gezond, veilig en kansrijk op
Pijnacker-Nootdorp is een jonge gemeente. In 2024 was 25,7% van onze bevolking tussen de 0-19 jaar, ten opzichte van 20,8% in Nederland. In vergelijking met andere gemeenten in Zuid-Holland, doen onze jongeren het over het algemeen goed. Zo hebben we minder achterstandsleerlingen, minder werkloze jongeren en hebben onze jongeren minder kans op armoede. Tevens heeft de daling in verwijzingen Halt van de afgelopen jaren, na een kleine stijging in 2023, doorgezet in 2024. Het percentage jongeren met jeugdhulp tot 18 jaar is met 11,3 % wel nagenoeg gelijk met het gemiddelde in Nederland van 11,5% (bron: www.waarstaatjegemeente.nl).
Ook in 2024 hebben we ingezet op preventie in de jeugdgezondheidszorg en het onderwijs en op samenwerking tussen de partijen. Dit hebben we gedaan op basis van de uitgangspunten uit het kader preventie jeugd: de jeugd groeit gezond, veilig en kansrijk op. De kernteams en het jeugd- en jongerenwerk hebben hier een grote rol in door preventie en vroegsignalering in de wijken en op de scholen. Er is veel aandacht voor ontmoeten van jeugd en jongeren in de wijken. Er is wel behoefte aan geschikte binnen-en buitenplekken. Eind 2024 is een inventarisatie van de behoeften gestart naar deze jongerenontmoetingsplekken.
In 2024 zijn jongeren op verschillende manier betrokken en geactiveerd. Zo zijn jongeren tussen de 13 en 21 jaar uit Pijnacker-Nootdorp in het wijkpark Tolhek de uitdaging aan om de politie en handhaving te ontwijken tijdens het spel ‘The Hunt’. Dit bracht jeugd, politie en handhaving samen. Ook is er in 2024 een voetbalcourt geopend aan de Klapwijkseweg en is er aandacht besteed aan de mogelijke hobbels tijden volwassen worden tijdens de ‘Freestyle en positieve gezondheid’ bij de voetbalverenigingen van onze gemeente (DSVP, Oliveo,Rkdeo, SV Nootdorp). Hierbij werd door jongerenwerkers stilgestaan bij Jongerenwerkers vertelden over mentale gezondheid en positieve gezondheid. Daarna werd er met wereldkampioen straatvoetbal Nasser El Jackson aanwezige jongeren gesport. Ook sprak hij over uitdagingen in zijn jeugd.
Normaliseren en de-medicaliseren
Normaliseren is een thema waar we aandacht aan blijven besteden. We hebben in 2024 geïnvesteerd in contractmanagement door in gesprek te gaan met aanbieders om te sturen op commitment in onze visie van normaliseren. Hierbij sturen we op uitstroom en de duur van de trajecten. De professionals uit ons kernteam handelen actief vanuit het normaliseer-perspectief. In de praktijk is merkbaar dat een hulpvraag nog te veel als zorgvraag wordt gezien, waardoor er te snel dure jeugdhulp wordt ingezet. We willen de jeugdhulp betaalbaar houden en inzetten daar waar het echt nodig is. Om deze reden willen we minder doorverwijzingen en de verwijsstroom meer via het kernteam laten verlopen, zodat, als er hulp wordt ingezet, deze contextgericht en integraal is.
Ouders en kinderen worden door de inzet van school maatschappelijk werk (SMW) op de scholen eerder op een laagdrempelige manier geholpen met opvoed- en opgroeiproblemen. Met de inzet van SMW stimuleren we het gesprek over het accepteren en verdragen van hobbels die er in veel gevallen bij horen. Het helpt als gezinnen zien wat 'normale' problemen zijn, gelet op de leeftijd en ontwikkeling van een kind of jongere. Twijfels en kwetsbaarheden horen erbij. Bovendien betekent afwijkend gedrag van het ‘normale’ niet dat direct een label of diagnose nodig is. Ouders hebben eigen regie en doen beroep op hun sociale netwerk. We leggen actief verbinding tussen de kinderen en gezinnen, scholen en voorzieningen in de wijk. Het accent ligt op kansen en talentontwikkeling en problemen van kinderen worden genormaliseerd en in een zo vroeg mogelijk stadium herkent, zodat er snel gehandeld kan worden om verergering van problematiek te voorkomen. Normaliseren is ook één van de thema's van de Lokaal Educatieve Agenda en daarnaast blijven we deelnemen aan het regionale leernetwerk Normaliseren van de Haagse Hogeschool. Dit om het gedachtegoed van normaliseren in de dagelijkse werkprocessen te blijven voeden.
Jeugdgezondheidszorg
De gemeenten Delft, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delfland, Rijswijk, Wassenaar, Westland, Zoetermeer en Pijnacker-Nootdorp, werken op het gebied van jeugdgezondheidszorg samen met Jeugdgezondheidszorg Zuid-Holland West (JGZ-ZHW). Deze samenwerking is vastgelegd in het convenant uitvoering jeugdgezondheidszorg gemeenten Zuid-Holland West 2022-2027. De JGZ heeft een belangrijke rol in de preventie. De JGZ heeft het eerste contactmoment met ouders/opvoeders en kan ondersteuning bieden die nodig is om te werken aan het versterken van het zelfvertrouwen van ouders/opvoeders.
Vanuit het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) heeft de JGZ in 2024 een belangrijke rol gespeeld in de ketenaanpakken Kind naar Gezond Gewicht en Kansrijke Start, onder andere in het verzorgen van extra weegmomenten op basisscholen en het inzetten van Centrale Zorgverleners. Voor beide aanpakken zijn hiervoor in 2023 de voorbereidingen getroffen en deze zijn in 2024 van start gegaan. Regionaal is onderzocht welke kansen er liggen voor samenwerking ten behoeve van versterking van zowel de lokale als de regionale ketens. Hiernaast is er regionaal aandacht besteed aan de dalende vaccinatiegraad en de gezamenlijke inzet hierop.
Inwoners zijn zo zelfredzaam mogelijk en participeren in de samenleving
Het overgrote deel van de inwoners is zelfredzaam en participeert zelfstandig in de samenleving. Zij lossen hun eigen problemen op of doen een beroep op hun sociale omgeving. Waar ondersteuning nodig is, kunnen inwoners gebruik maken van door ons gesubsidieerde algemene voorzieningen, zoals het jeugd- en jongerenwerk, de SWOP, Bibliotheek Oostland en de laagdrempelige ondersteuning door de kernteams.
Faciliteren en regisseren preventieve en algemene voorzieningen
De netwerkpartijen (SWOP, Bibliotheek Oostland en Jeugd- en Jongerenwerk) werken samen onder de noemer SBJ Samen Sterk. Gezamenlijk geven zij uitvoering aan een integrale resultaatgerichte opdracht. De opdracht richtte zich op de doelgroepen uit de Wmo, Participatiewet, Jeugdwet en statushouders. De thema's waaraan de netwerkpartijen in 2024 gewerkt hebben, zijn kansengelijkheid en goede gezondheid.
SBJ Samen Sterk heeft op basis van het thema positieve gezondheid uitvoering gegeven aan de activiteiten zoals opgenomen zijn in het Uitvoeringsprogramma van het Actieplan 'Samen naar verbinding 2024-2026'. Daarnaast neemt SBJ deel aan het netwerkoverleg Wijken die Werken en is de implementatie van de infomele netwerken in de drie wijken Nootdorp Plan West, Delfgauw Emerald en Pijnacker Noord voortgezet. Hierbij worden professionals, vrijwilligers en inwoners gestimuleerd en ondersteund bij het bouwen van een duurzaam netwerk, oftewel communities. Hierbij wordt uitgegaan van de ABCD-methode. Het doel van Asset-Based Community Development is het van binnenuit werken aan een leefbare buurt door sociale relaties tot stand te brengen en capaciteiten van bewoners en organisaties binnen de lokale gemeenschap te mobiliseren. De kennis en ervaring van de eerste drie wijken is uitgewerkt in een methodiekbeschrijving en deze zal toegepast worden in Tuindershof. Er is in 2024 een start gemaakt met het bekijken in hoeverre lief en leedstraten en voorzorgcirkels toepasbaar zijn rondom de informele netwerken.
Veilig thuis
Wat betreft Veilig Thuis Haaglanden (VTH) zijn de raden in 2023 geïnformeerd over het verlengen van de regiovisie Aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling Haaglanden tot 2026. In 2024 hebben we ingezet op de verbinding tussen de beleidsterreinen jeugd en huiselijk geweld en kindermishandeling, met oog op het Toekomscenario Kind- en gezinsbescherming. Ook de komende jaren blijft het inzetten op de verbinding een belangrijk aandachtspunt. Lokaal zien we dat de instroom van adviezen en meldingen de afgelopen jaren stabiel in omvang is geweest. Wat betreft de wachtlijst zien we een verbetering in 2024 ten opzichte van 2023 en voorgaande jaren. Ook in 2024 is actief aandacht besteed aan de Orange the World campagne, waarin aandacht wordt gevraagd voor geweld tegen vrouwen en meisjes.
Wet verplichte GGZ en mensen met verward gedrag
Sinds 2020 voeren we de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) uit. De Wvggz regelt verplichte behandeling in de Geestelijke gezondheidzorg (Ggz), wanneer dat voor iemand of diens omgeving noodzakelijk is en niet anders kan. Er is gewerkt volgens het uitvoeringsplan 'sluitende aanpak personen met verward gedrag'. Deze aanpak is opgesteld in 2018 en zal voor de zomer van 2025 geactualiseerd en opnieuw vastgesteld worden. Zodra de rapportage over meldingen ‘sluitende aanpak personen met verward/onbegrepen gedrag’ over 2024 beschikbaar is, wordt deze, met onze bevindingen, gedeeld met de raad. In 2025 wordt bekeken of de gegevens vanuit de rapportage van meerwaarde zijn en of het mogelijk is om deze toe te voegen aan de monitor sociaal domein.
In augustus 2024 is een bestuurlijke werkgroep “personen met verward of onbegrepen gedrag” ingesteld door het Veiligheidshuis Haaglanden. Deze bestuurlijke werkgroep bestaat uit een selectie bestuurders uit de regio Haaglanden en is een aanvulling op de regionale verkenning die reeds op operationeel niveau is uitgevoerd. De bestuurlijke werkgroep heeft als opdracht om het kennisniveau van regionale partners op alle niveaus te versterken, het verkennen, onderzoeken en creëren van concrete oplossingen voor knelpunten waar partners in de uitvoering tegenaan lopen en op landelijk niveau lobbyen voor oplossingen.
Collectief aanvullend vervoer
In 2024 is het aantal inwoners dat gebruik maakt van de Regiotaxi Haaglanden gestegen. Dit betekent dat het aantal inwoners dat gebruikt maakt van de Regiotaxi in sommige maanden weer in de buurt komt van de aantallen voor corona (circa 2.000 per maand). Over heel 2024 ligt het gebruik iets boven de 80% van het aantal ritten in 2019. We gaan ervan uit dat de groei in 2025 verder doorzet en waarschijnlijk het niveau van 2019 weer dichter gaat benaderen. In juni 2024 heeft er een “spiegelgesprek” plaatsgevonden met Wmo-gebruikers van de Regiotaxi. Tijdens dit gesprek hebben de aanwezigen onder leiding van de onafhankelijke gespreksleider hun ervaringen gedeeld met de vervoerder Noot en de gemeente. Uit deze bijeenkomst kwam o.a. naar voren dat nog niet iedereen bekend is met ANWB Automaatje van de SWOP.
Naast het vervoer van de Regiotaxi organiseerde SWOP in 2024 ANWB Automaatje. Dit is een vervoersservice waarbij 'vrijwillige' chauffeurs met eigen auto minder mobiele plaatsgenoten op verzoek vervoeren tegen een kleine vergoeding. SWOP geeft aan dat in 2024 ruim 2800 ritten zijn geboekt. Het grootste deel van de ritten hebben een medisch of sociaal doel.
Subsidieregelingen
Voor het ondersteunen van maatschappelijke initiatieven zijn er verschillende subsidieregelingen. Zo is er de Subsidieregeling voor activiteiten en evenementen van vrijwilligersorganisaties, bedoeld voor de doelgroepen jeugd tot en met 23 jaar, mensen met een beperking en kwetsbare inwoners. Voor het stimuleren en faciliteren van initiatieven van inwoners en inwonersorganisaties hebben wij de Buurtknip. De Buurtknip is een laagdrempelige subsidieregeling voor activiteiten op straat- of buurtniveau. Hiernaast kunnen inwoners een aanvraag indienen voor de Cultuurknip. De Cultuurknip is een subsidieregeling voor kleine culturele initiatieven die de cultuurparticipatie bevorderen. Met het Subsidiebeleidskader Maatschappelijke Voorzieningen 2019-2027 ondersteunen wij onze partners in het maatschappelijk netwerk (zoals de SWOP, Bibliotheek Oostland en het Jeugd- en jongerenwerk), die zich richten op het bieden van ondersteuning in het professioneel en vrijwillig vangnet. Voor de resultaten van de verschillende subsidieregelingen verwijzen wij naar het overzicht 'Wat hebben wij daarvoor gedaan?'
Ondersteuning mantelzorgers en vrijwilligers
De mantelzorgconsulenten ondersteunen mantelzorgers via collectieve activiteiten (zoals workshops en trainingen), lotgenotencontact (zoals creagroepen en wandelingen), individuele contacten en waardering tijdens de Week en Dag van de Mantelzorg. In 2024 namen individuele contacten en de zwaarte van de problematiek toe. Mantelzorgers konden vaak geholpen worden met kleine aanwijzingen of doorverwijzingen naar passende hulp en onderzocht werd of collectieve aanbod waardevol kon zijn. In 2024 werd de deelname aan het Ketenoverleg Dementie en het versturen van informatie via nieuwsbrieven en lokale media voortgezet. Consulenten hebben hun expertise uitgebreid door zich op te leiden als docent Grip en Glans en ook in 2024 ondersteunden vrijwilligers in de vorm van respijtzorg en Vrijwillige Terminale Zorg (VTZ). Er zijn extra middelen toegekend van Fonds 1818 en het Oranjefonds om de naamsbekendheid van VTZ te vergroten.Tijdens de Week van de Mantelzorg (10-15 juni 2024) schreven 175 mantelzorgers zich in en namen 472 keer deel aan activiteiten. Net als vorig jaar werd de Week van de Mantelzorg gewaardeerd met een 8,8. Op de Dag van de Mantelzorg (10 november) kregen mantelzorgers de mogelijkheid om te kiezen tussen een aantal cadeaubonnen als blijk van waardering voor hun mantelzorg.
In 2024 bemiddelde het Vrijwilligers Informatiepunt 108 vrijwilligers via de vacaturebank, deels digitaal en deels door persoonlijke gesprekken, waardoor de matching verbeterde. In 2024 meldden zich 160 nieuwe vrijwilligers en waren er 118 vacatures. Tijdens NL Doet deden er 24 organisaties mee, waarbij meer dan 500 vrijwilligers actief waren. De tweejaarlijkse vrijwilligersprijs werd voor de zestiende keer uitgereikt, waarbij 1959 inwoners hun stem uitbrachten. De winnaars van 2024; Scouting Nootdorp met de eerste prijs, Kindertuinen de Keizerhof met de tweede prijs en de Beatrixrun, werden gewaardeerd met een geldbedrag om hun goede werk voort te zetten. Hiernaast werden individuele vrijwilligers dit jaar bedankt via onder andere een filmpje, een persoonlijke brief en posters. De vrijwilligers werden uitgenodigd om één van de twee voorstellingen te bezoeken, die totaal bezocht zijn door zo'n 250 vrijwilligers.
Ook in 2024 werd ingezet op jongeren bij vrijwilligerswerk via maatschappelijke stages. Dit jaar werden de maatschappelijke organisaties via een bijeenkomst geïnformeerd en kregen tips voor de samenwerking met jongeren. Tijdens een Kick-off week werden jongeren geïnspireerd om maatschappelijke activiteiten te ondernemen. Ruim 150 scholieren vonden een stageplaats bij 24 organisaties. Vanuit Young Connection hebben meer dan 80 jongeren zich als vrijwilliger ingezet, waarbij zij 440 hulpontvangers ondersteunden. Dit deden zij bijvoorbeeld als taal- of huiswerkmaatje, bezoekmaatje, wandelgroepen, activiteiten bij de opvang van het COA bij Van Der Valk of via een boodschappendienst. De jonge vrijwilligers speelden ook een belangrijke rol bij de organisatie van de vrijwilligersprijs en de waardering op 9 en 11 december. Het starten van Meet-Ups; laagdrempelige, gezellige bijeenkomsten waarin het contact tussen jongeren onderling wordt gestimuleerd, heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de groei van het aantal jonge vrijwilligers ten opzichte van 2023.
Cultuur
De hoofdlijnen van de Cultuurnota 'Verbinden door cultuur' zijn ook in 2024 grotendeels uitgevoerd. De Uit-agenda is het hele jaar door gevuld met uiteenlopende culturele activiteiten. In 2024 zijn er afspraken gemaakt over de voorzetting van Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK), waardoor scholen hun aanbod tot en met 2028 kunnen verrijken met cultuureducatie. Hiernaast hebben er diverse culturele evenementen en activiteiten plaatsgevonden zoals het Verbeeldingsweekend en voorstellingen van verschillende lokale koren, dansscholen en muziekverenigingen. Ook zijn er in 2024 verschillende structurele en eenmalige culturele activiteiten en evenementen met subsidie ondersteund en zijn er kleinschalige culturele activiteiten ondersteund vanuit de Cultuurknip.
In 2024 hebben acht gemeentelijke- en rijksmonumenten in Pijnacker, Nootdorp en Delfgauw hun deuren geopend voor de Open Monumentendag. Met betrekking tot ons cultureel erfgoed zijn er in 2024 negen aanvragen ingediend door eigenaren van gemeentelijke monumenten voor monumentensubsidie, waarvan zes aanvragen toegekend zijn en twee aanvragen doorgezet zijn naar 2025 vanwege ontoereikend budget. Hiermee is een bijdrage geleverd aan het in stand houden van het cultureel erfgoed. In 2024 zijn er vijftien monumentenborden in de gemeente geplaats, die in samenwerking tussen de cultuurcoördinator en de Noitdorpsche Historiën en Historisch Genootschap Oud-Pijnacker tot stand zijn gekomen. Op deze manier worden onze inwoners op een laagdrempelige manier geinformeerd en betrokken bij lokaal erfgoed en lokale geschiedenis.
In september 2024 heeft de gemeenteraad ingestemd met de realisatie van het Sociaal Cultureel Centrum (SCC) in Pijnacker. Met dit besluit is er een belangrijke stap gezet als het gaat om het creeëren van een plek waar inwoners activiteiten kunnen ondernemen zoals muziekles volgen, een voorstelling kunnen bezoeken, kunnen ontmoeten, kunnen ontwikkelen of boek kunnen lenen en een kopje koffie drinken. Het ontwerpproces wordt verder vormgegeven met het vaststellen van het definitieve ontwerp, waarna overgegaan wordt tot de Europese aanbestedingsprocedure van de aannemer en de sloop van het huidige Rabobankgebouw. Hierbij worden de toekomstige gebruikers, omwonenden en ondernemers, onder meer via de klankbordgroep, nauw betrokken. Ook in 2024 is het gebouw gebruikt voor de wisselende expositie van etalgekunst door lokale kunstenaars en tijdelijke huisvesting voor de Beatrixschool. Dit blijft het geval tot over wordt gegaan tot de sloop van het voormalige Rabobankgebouw.
Sportbeleid en activering
Onze gemeente kent een rijk en gevarieerd aanbod aan sportorganisaties. Zowel sportverenigingen, als commerciële aanbieders. De meest recente cijfers over het percentage 'niet sporters' in onze gemeente stammen uit 2022. Het percentage 'niet sporters' in onze gemeente was toen 39,8 tegen een landelijk percentage van 46,4. In 2021 was 38,8% van de mannen en 22,8% van de vrouwen aangesloten bij een sportvereniging tegenover landelijk 31,8%, respectievelijk 16,8% (bron: waarstaatjegemeente.nl).
In 2023 is het Sportakkoord PN 2023-2026 opgesteld. Dit sportakkoord is een vervolg op het Sportakkoord PN 2020-2022 en de Nota sport en bewegen uit 2017 en gebaseerd op het landelijke Sportakkoord II: ‘Sport versterkt’. De komende jaren ligt de nadruk op het versterken van de lokale sportorganisaties. In het Sportakkoord PN 2023-2026 zijn, zonder volledig te zijn, de volgende interventies en activiteiten opgenomen:
Verenigingsondersteuning sportverenigingen
Bewegend Leren / Dynamische Schooldag in het primair onderwijs
Nationale Sportweek
Ondersteuning beweegactiviteiten voor mensen met beginnende geheugenproblemen
Sociaal Vitaal voor inactieve senioren die eenzaamheid ervaren
Samenwerkingsverband 'Inclusief sport en bewegen Haaglanden'
Facilteren lerend netwerk vakleerkrachten bewegingsonderwijs
De inzet van de sportfunctionarissen van Team4Talent (T4T) is in 2024 onverminderd door gegaan. T4T richt zich op het organiseren en faciliteren van sport- en beweegactiviteiten voor de jeugd op school, bij de kinderopvang, in de wijk en bij de sportvereniging. De uitvoering van de opdracht Team4Talent en het werkgeverschap voor de jaren 2025 en 2026 is aanbesteed. Het perceel sport is gegund aan Haaglanden Beweegt. Het perceel cultuur blijft bij Bibliotheek Oostland.
Naast de sportfunctionarissen van T4T beschikken wij sinds 2017 over beweegcoaches. De beweegcoaches richten zich op de doelgroepen senioren, aangepast sporten en chronisch zieken (waaronder inwoners met obesitas en long-covid patiënten). Bij de beweegcoaches zijn de SWOP, Pieter van Foreest, stichting VTV en Ipse de Bruggen als partner betrokken. Afspraken zijn vastgelegd in het projectplan Iedereen in beweging 2023-2026. Stichting VTV kon voor het beschikbare subsidiebedrag geen inzet meer leveren en heeft zich begin 2024 uit het project terug getrokken. Dat heeft geleid tot een herschikking binnen het team beweegcoaches. Hierdoor ontstond in mei een vacature voor de beweegcoach senioren. De beweegcoaches aangepast sporten hebben deze functie zo goed als mogelijk waargenomen. Begin 2025 is de functie van beweegcoach senioren ingevuld door de SWOP.
Sportvoorzieningen
Met de ingebruikname van de nieuwe binnensportvoorziening in Pijnacker Noord en van de nieuwe en grotere Jan Janssen sporthal in Nootdorp is in 2024 voorzien in meer capaciteit voor de binnensport en het bewegingsonderwijs. De inwoners van Nootdorp beschikken hiermee over een moderne binnensportvoorziening. Deze nieuwe sporthal is groter dan de oude Jan Janssen sportzaal. In de sporthal is ook een verenigingsruimte die wordt beheerd door DEO badminton en DEO volleybal. Tijdens de bouw van de nieuwe sporthal zijn de gebruikers ondergebracht in een tijdelijke voorziening. Hiermee kon het bewegingsonderwijs en konden de activiteiten van de sportverenigingen tijdens de sloop en gedurende de periode van nieuwbouw worden voortgezet. In Pijnacker is in november een nieuwe voorziening voor het bewegingsonderwijs, als onderdeel van het onderwijscluster aan de Groen van Prinstererlaan in Pijnacker Noord, opgeleverd en in gebruik genomen. Met deze nieuwe binnensportvoorziening is de capaciteit voor het bewegingsonderwijs voor het primair onderwijs in de kern Pijnacker toegenomen. In oktober is het Accommodatieplan binnensport 2024 vastgesteld. In dit accommodatieplan is onder andere een vervolgonderzoek naar de staat van de sportzaal Koningshof opgenomen, dat in 2025 zal worden uitgevoerd.
Voor wat betreft de buitensportaccommodaties is in de zomerperiode het voorgenomen onderhoud uitgevoerd conform het beheerplan sportvelden 2024-2027. Op de sportparken in Nootdorp is op verschillende velden de verlichting vervangen door LED. Bij Oliveo handbal is de verlichting op veld 1 vervangen door LED. Op sportpark De Groene Wijdte in Pijnacker is natuurveld 4 (Oliveo) vervangen door een WeTra constructie voor meer speeluren en is hockeyveld 1 vervangen door een waterveld. Op de overige hockeyvelden heeft groot onderhoud plaats gevonden. Met de tennisverenigingen verkennen wij de mogelijkheden voor de realisatie van padelfaciliteiten.